Czy słyszałeś kiedyś o Wolarzu? Nie? Nic dziwnego! Ten fascynujący szczyt w Górach Bystrzyckich zbyt długo pozostawał w cieniu popularniejszych pasm Sudetów. Tymczasem to właśnie tu czekają na Ciebie strome podejścia, które zaprzeczają mitowi o "łagodnych Górach Bystrzyckich", spektakularne widoki z sąsiedniego Rudnika, a przede wszystkim – prawdziwa górska przygoda z dala od tłumów. Jako wieloletni miłośnik sudeckich wędrówek, pokażę Ci, dlaczego warto włączyć Wolarz do swojej listy górskich celów i jak zaplanować wycieczkę, która dostarczy Ci niezapomnianych wrażeń. Gotowy na odkrycie jednego z najbardziej niedocenianych zakątków polskich gór?
Gdzie leży Wolarz i jak wygląda?
Zanim założysz buty trekkingowe i ruszysz na szlak, warto poznać miejsce, które zamierzasz odwiedzić. Wolarz nie jest bowiem zwykłą górą – to fascynujący świadek geologicznej historii regionu i punkt, z którego najlepiej zrozumiesz, dlaczego Góry Bystrzyckie zasługują na Twoją uwagę.
Położenie geograficzne i charakterystyka
Wolarz to rozległy, wydłużony szczyt wznoszący się na północnym skraju Gór Bystrzyckich, osiągający wysokość 852 m n.p.m. Stanowi on najwyższą część miasta Szczytna i jednocześnie jedną z najbardziej charakterystycznych form terenowych w tej części Sudetów. Co ciekawe, nie wszyscy zgadzają się co do dokładnej wysokości – niektóre źródła podają nawet 854,93 m n.p.m., ale umówmy się – te 3 metry różnicy zauważysz tylko na papierze, nie na szlaku.
To, co natychmiast przykuwa uwagę, to strome północne i zachodnie zbocza Wolarza, które opadają malowniczo ku dolinie Bystrzycy Dusznickiej. Część szczytowa jest mocno wyrównana i gęsto zalesiona, tworząc dwa niezbyt wybitne wierzchołki – właściwy Wolarz oraz sąsiedni Rudnik (850 m n.p.m.). To właśnie ta dwuwierzchołkowa struktura nadaje masywowi jego charakterystyczny kształt widoczny z doliny.
Co ciekawe, choć sam Wolarz jest nieco wyższy, to prawdziwe widokowe atrakcje czekają na Ciebie na Rudniku. Zapamiętaj tę informację – przyda Ci się podczas planowania trasy!
Pochodzenie nazwy Wolarz – między legendą a nauką
Każda szanująca się góra ma swoją historię, a w przypadku Wolarza mamy nawet dwie konkurencyjne teorie dotyczące pochodzenia nazwy. Pierwsza, bardziej romantyczna, wiąże nazwę z wyglądem góry, której wydłużony kształt, szczególnie dobrze widoczny z doliny Bystrzycy Dusznickiej, przypominał miejscowej ludności grzbiet leżącego wołu. Wystarczy spojrzeć na masyw z odpowiedniej perspektywy, by dostrzec to podobieństwo.
Druga teoria ma bardziej naukowy charakter. Według niej nazwa może pochodzić od rud metali, podobnie jak zbliżone toponimy w innych częściach Sudetów: Wołek nad Miedzianką czy Wołowa Góra nad Kowarami. Ta wersja wydaje się mniej romantyczna, ale równie prawdopodobna, zwłaszcza biorąc pod uwagę bogatą historię górnictwa w Sudetach.
Niemiecka nazwa góry – Ochsenberg – również nawiązuje do wołu (Ochse), co mogłoby potwierdzać pierwszą teorię. Ale ostatecznie to Ty podczas wędrówki możesz zdecydować, która wersja bardziej do Ciebie przemawia. A może wymyślisz własną?
Piekielna Dolina – geologiczny fenomen u stóp Wolarza
Jedną z najciekawszych atrakcji związanych z Wolarzem jest położona u jego stóp Piekielna Dolina. To nie tylko efektowna nazwa, ale przede wszystkim fascynujący fenomen geologiczny. Piekielna Dolina to malowniczy przełom Bystrzycy Dusznickiej, który stanowi naturalną granicę między Górami Bystrzyckim a Górami Stołowymi.
Przez tysiące lat rzeka wyrzeźbiła tutaj głęboką dolinę o stromych zboczach pokrytych piaskowcowymi blokami. Różnica wysokości między dnem doliny a szczytami okolicznych wzniesień jest naprawdę imponująca – miejscami przekracza 150 metrów. Co więcej, dolina ta jest nie tylko geologicznym cudem, ale również obszarem chronionym w ramach sieci Natura 2000, co świadczy o jej unikalnych walorach przyrodniczych.
Stojąc na krawędzi Garncarza – jednego z punktów widokowych – możesz zobaczyć wyraźną granicę między pasmami górskimi. To rzadka okazja, by jednym spojrzeniem objąć dwa różne pasma górskie i zrozumieć, jak ukształtowanie terenu wpływało na rozwój osadnictwa, dróg i całej infrastruktury regionu.
Jak dostać się na Wolarz?
Dotarcie na Wolarz to przygoda sama w sobie. Niezależnie od wybranego wariantu trasy, czeka Cię fascynująca wędrówka przez rozległe lasy Gór Bystrzyckich, a w pewnym momencie – całkiem wymagające podejście, które sprawi, że poczujesz się jak prawdziwy zdobywca gór.
Szlak czarny ze Szczytnej – dla poszukiwaczy wyzwań
Pierwszy wariant to szlak czarny, zaczynający się w urokliwej miejscowości Szczytna. Trasę rozpoczniesz najwygodniej przy dworcu PKP w Szczytnej, gdzie znajduje się parking mogący pomieścić kilkanaście samochodów – idealny punkt startowy, jeśli planujesz dojazd własnym autem. Co istotne, do Szczytnej możesz również dotrzeć pociągiem – kursują tu szynobusy Kolei Dolnośląskich na trasie Kłodzko-Kudowa Zdrój.
Początek trasy prowadzi wzdłuż torów, następnie przecinasz je i wędrujesz wśród ostatnich zabudowań Szczytnej. Wkrótce zagłębiasz się w piękny, buczynowy las, gdzie czeka Cię około 3-kilometrowy, stosunkowo łagodny odcinek. Szeroka, równa ścieżka sprawia, że ten fragment trasy jest naprawdę przyjemny – możesz delektować się szumem drzew i śpiewem ptaków, stopniowo wznosząc się ku górze.
Sielanka kończy się dość nagle. Na wysokości około 700 m n.p.m. czarny szlak skręca ostro w prawo i rozpoczyna się naprawdę strome podejście. Ten odcinek, choć ma "tylko" około 700 metrów długości, potrafi dać się we znaki nawet doświadczonym turystom. Nie wierzysz? Posłuchaj relacji jednego z wędrowców: "Kurcze ściana taka, że Lackowa przy niej to pikuś!!! …aż 'klęknąłem'…to są te łagodne Góry Bystrzyckie…hmmm." Trudno o bardziej wymowny opis!
Jednak trud się opłaca – tuż przed właściwym wierzchołkiem ścieżka się wypłaszcza, a za drzewami wyłania się tabliczka z nazwą szczytu. Gratulacje! Właśnie zdobyłeś Wolarz!
Szlak czerwony z Polanicy-Zdrój – klasyczna trasa na Wolarz
Alternatywnym wariantem jest podejście szlakiem czerwonym z Polanicy-Zdroju. Ta opcja jest nieco dłuższa, ale rekompensuje to mniejszym nachyleniem i ciekawymi atrakcjami po drodze. Wycieczkę możesz rozpocząć na stacji kolejowej Polanica-Zdrój, gdzie znajdziesz szlaki w kolorach zielonym i żółtym. Przechodzisz tunelem pod torami i rozpoczynasz marsz wzdłuż zabudowań tego urokliwego uzdrowiska.
Stopniowo zabudowania ustępują miejsca lasom, a za Twoimi plecami zaczynają rysować się przepiękne panoramy. Po drodze możesz odbić w kierunku Kamiennej Góry, gdzie czeka na Ciebie skalisty punkt widokowy przypominający nieco formacje w czeskich Broumovskich Ścianach. Kolejną atrakcją na szlaku jest Fort Fryderyka, będący pod koniec XVIII wieku częścią pruskiego systemu obronnego. Choć budowla nigdy nie odegrała roli militarnej i do dziś przetrwały jedynie krótkie tunele oraz fragmenty murów, stanowi ciekawy punkt historyczny na Twojej trasie.
Podejście na sam Wolarz z tej strony jest nieco łagodniejsze niż szlakiem czarnym, ale nie oznacza to, że jest łatwe. Również tutaj czeka Cię wymagający odcinek, który sprawi, że docenisz każdy metr zdobytej wysokości. Na całą trasę z Polanicy na Wolarz powinieneś zarezerwować około 3-3,5 godziny w jedną stronę.
Czas przejścia i poziom trudności – co powinieneś wiedzieć przed wyruszeniem
Niezależnie od wybranej trasy, warto wiedzieć, czego się spodziewać pod względem czasu i trudności. Przykładowa trasa z Nowych Bobrownik przez Wolarz do Polanicy-Zdrój ma długość około 11 km i zajmuje około 3,5 godziny. Należy jednak pamiętać, że to tylko orientacyjny czas – wszystko zależy od Twojego tempa, kondycji i długości postojów.
Co ważne, trasa na Wolarz, szczególnie w końcowym odcinku, ma charakter górski i wymaga pewnej kondycji. Oba podejścia charakteryzują się ostrym podejściem i zejściem, gdzie mokre podłoże z licznie wystającymi kamieniami i korzeniami może zdecydowanie narazić turystów na kontuzje. Dlatego, zwłaszcza przy złej pogodzie, warto zabrać ze sobą kijki trekkingowe, które znacznie ułatwią zarówno wejście, jak i zejście.
Szczególnej ostrożności wymaga zejście – strome podejścia mogą być męczące, ale to właśnie podczas schodzenia najłatwiej o kontuzję. Jeśli idziesz z dziećmi lub seniorami, rozważ wybór dłuższej, ale łagodniejszej trasy i zaplanuj więcej czasu na odpoczynek.
Co zobaczyć na Wolarzu i w jego okolicy?
Wbrew pozorom, Wolarz to nie tylko szczyt do zdobycia – to także punkt wyjścia do odkrywania fascynujących miejsc w okolicy. Choć sam wierzchołek może Cię nieco rozczarować brakiem widoków, to już kilka kroków dalej czekają na Ciebie atrakcje, które sprawią, że ta wyprawa na długo pozostanie w Twojej pamięci.
Rudnik – sąsiedni szczyt z panoramicznymi widokami
Sam szczyt Wolarza jest gęsto zalesiony i niestety nie oferuje żadnych widoków. Nie ma tu ani ławeczek, ani nawet pieńków, na których można by przysiąść na dłużej. Jednak nie oznacza to, że Twój trud pójdzie na marne! Wystarczy przejść kilkaset metrów dalej szlakiem, by dotrzeć na sąsiedni szczyt – Rudnik.
Rudnik, w przeciwieństwie do Wolarza, jest doskonałym punktem widokowym. Ze szczytu rozpościera się panorama na miasto Szczytna, Góry Stołowe, Wałbrzyskie, Kamienne oraz Sowie. To idealnie miejsce, by zatrzymać się na dłuższy odpoczynek, wypić herbatę z termosu i zrobić pamiątkowe zdjęcia. Na Rudniku znajduje się również miejsce na ognisko i kilka kłód, na których można wygodnie usiąść – wszystko, czego potrzeba do przyjemnego górskiego pikniku.
Co ciekawe, najlepszy punkt widokowy znajduje się zaledwie 15 minut od szczytu Wolarza, zgodnie ze wskazaniami szlakowskazów. Widok z tego miejsca obejmuje nie tylko Góry Sowie z Wielką Sową, ale także Wzgórza Włodzickie oraz Góry Stołowe ze Szczelińcem Wielkim, który przy dobrej widoczności wyraźnie wyróżnia się na horyzoncie.
Kamienne gołoborza – świadkowie geologicznej przeszłości
Jednym z najciekawszych, a jednocześnie mniej znanych elementów krajobrazu Wolarza są kamienne gołoborza – fascynujące formacje skalne, które znajdziesz na zboczach góry. Na zboczach Wolarza znajdują się kamienne gołoborza oraz niewielkie wychodnie skalne, które są świadectwem geologicznych procesów kształtujących ten region przez miliony lat.
Co szczególnie interesujące, podczas podejścia na Wolarz możesz zaobserwować rumowiska skalne przypominające gołoborza charakterystyczne dla Gór Świętokrzyskich. Te formacje są dowodem na to, jak podobne procesy geologiczne mogą występować w odległych od siebie pasmach górskich.
Gołoborza najlepiej prezentują się w bezchmurne dni, gdy światło słoneczne wydobywa z nich różnorodność barw i faktur. Jeśli interesujesz się geologią lub po prostu lubisz nietypowe formacje skalne, warto poświęcić nieco czasu na ich obserwację i fotografowanie.
Flora i fauna – co możesz spotkać na trasie?
Góry Bystrzyckie, w tym obszar wokół Wolarza, to królestwo lasów. Wolarz porośnięty jest głównie sztucznymi lasami świerkowymi, miejscami acydofilnymi buczynami górskimi i zniekształconymi fragmentami żyznych buczyn sudeckich. Ta różnorodność siedlisk sprzyja bogactwu przyrodniczemu, choć trzeba przyznać, że nie jest ono tak spektakularne jak w innych pasmach Sudetów.
Podczas wędrówki możesz natknąć się na typowe dla tego regionu gatunki ssaków, takich jak sarny, jelenie czy dziki. Z ptaków najczęściej spotkasz sójki, dzięcioły i kowaliki. Jeśli będziesz wyjątkowo cichy i uważny, być może zauważysz nawet lisa przemykającego przez leśną ścieżkę.
Wiosną i latem warto zwrócić uwagę na roślinność – w lasach buczynowych znajdziesz typowe dla nich gatunki, takie jak zawilec gajowy, żywiec cebulkowy czy szczyr trwały. Jesienią natomiast las zachwyca kolorami – od złota buków po czerwień klonów.
Pamiętaj, że przyroda Gór Bystrzyckich, choć mniej spektakularna niż w wyższych pasmach Sudetów, ma swój niepowtarzalny urok, który najlepiej odkrywać w spokoju i ciszy – a o te na Wolarzu znacznie łatwiej niż w popularnych Górach Stołowych czy Karkonoszach.
Praktyczne wskazówki dla wybierających się na Wolarz
Dobrze zaplanowana wycieczka to udana wycieczka. Oto kilka praktycznych porad, które pomogą Ci optymalnie przygotować się do zdobycia Wolarza i w pełni cieszyć się tą górską przygodą.
Kiedy najlepiej wybrać się na Wolarz?
Wolarz, jak każda góra, ma swój unikalny charakter w różnych porach roku. Wiosną (kwiecień-maj) możesz cieszyć się budzącą się do życia przyrodą i pierwszymi ciepłymi dniami, idealnymi do górskich wędrówek. Lato oferuje najdłuższy dzień, co daje więcej czasu na eksplorację, ale pamiętaj, że w upalne dni podejście może być wyczerpujące – ruszaj wcześnie rano!
Moim osobistym faworytem jest jesień (wrzesień-październik) – lasy mieniące się złotem i czerwienią tworzą niesamowite tło dla wędrówki, a przejrzyste powietrze zapewnia najlepsze widoki z punktów widokowych. Zimą Wolarz zmienia się w bardziej wymagającą górę – osobom planującym wejście na Wolarz w okresie zimowym, radzę zabrać ze sobą kijki i nakładki antypoślizgowe na buty, a najlepiej raczki lub raki w przypadku oblodzenia szlaku.
Co do warunków pogodowych – zawsze sprawdzaj prognozę przed wyruszeniem. Góry Bystrzyckie potrafią zaskoczyć nagłymi zmianami pogody – od słońca do deszczu i mgły w ciągu kilku godzin. Przy złej widoczności łatwo też zgubić szlak, szczególnie w mniej uczęszczanych miejscach.
Co zabrać ze sobą na wycieczkę?
Niezależnie od pory roku, pewne elementy wyposażenia są niezbędne. Oto lista podstawowego ekwipunku:
- Wygodne buty trekkingowe z dobrym protektorem – na stromych podejściach i zejściach zwykłe adidasy mogą okazać się niewystarczające
- Kijki trekkingowe – nieocenione na stromych podejściach i zejściach
- Plecak z zapasem wody (minimum 1,5 litra na osobę) i prowiantem
- Mapa turystyczna Gór Bystrzyckich – choć szlaki są dobrze oznakowane, mapa pomoże Ci lepiej orientować się w terenie
- Naładowany telefon z zapisaną offline mapą terenu
- Apteczka z podstawowymi środkami opatrunkowymi
- Kurtka przeciwdeszczowa – nawet w słoneczny dzień pogoda w górach może się zmienić
- Czapka i rękawiczki (poza najgorętszymi dniami lata) – na szczycie zawsze jest chłodniej
Zimą dodatkowo:
- Cieplejsza odzież warstwowa
- Termos z ciepłym napojem
- Raczki lub raki przy oblodzeniu
- Czołówka (dzień jest krótszy)
Pamiętaj, że na Wolarzu nie znajdziesz żadnej infrastruktury – ani schroniska, ani bufetu, ani nawet wiaty przeciwdeszczowej. Musisz być samowystarczalny przez cały czas trwania wycieczki.
Gdzie zaparkować i jak dojechać komunikacją publiczną?
Jeśli wybierasz się na Wolarz samochodem, masz kilka opcji parkingowych:
- Parking przy dworcu PKP w Szczytnej – pomieści kilkanaście aut i jest dobrym punktem startowym dla szlaku czarnego
- Parking w centrum Polanicy-Zdrój – jeśli wybierasz trasę czerwonym szlakiem
- Dla trasy przez Nowe Bobrowniki można zaparkować przy ulicy Bobrownickiej
Komunikacją publiczną również da się dotrzeć w te rejony:
- Pociągiem Kolei Dolnośląskich do stacji Szczytna lub Polanica-Zdrój (linia Kłodzko – Kudowa-Zdrój)
- Autobusami kursującymi z Kłodzka do Szczytnej lub Polanicy
- Lokalnym transportem między Polanicą, Szczytną i Dusznikami
Sprawdź aktualne rozkłady przed podróżą, gdyż częstotliwość kursowania może być ograniczona, szczególnie w weekendy i święta. Dobrą praktyką jest zaplanowanie powrotu z pewnym zapasem czasowym – górskie wędrówki często trwają dłużej niż zakładamy.
Atrakcje w okolicy warte odwiedzenia
Wyprawa na Wolarz może być świetną okazją do odkrycia innych ciekawych miejsc w okolicy. Oto kilka propozycji, które warto włączyć do swojego planu podróży, czy to jako część jednodniowej wycieczki, czy dłuższego pobytu w regionie.
Zamek Leśna (Szczytnik) – punkt widokowy nad Szczytną
Jedną z najbardziej malowniczych atrakcji w pobliżu Wolarza jest bez wątpienia Zamek Leśna, zwany również Zamkiem Leśna Skała, położony na górze Szczytnik. To neogotycki zamek Hochbergów zbudowany w latach 1831-1837 w miejscu dawnego pruskiego fortu, który stanowi charakterystyczny element krajobrazu widoczny z wielu miejsc w okolicy.
Jednak nie sam zamek (obecnie będący obiektem prywatnym) jest główną atrakcją, lecz platforma widokowa znajdująca się tuż obok. Znajduje się ona na zewnętrznym wypiętrzeniu skalnym i oferuje malowniczy widok na miasto Szczytna oraz okalające je pasma Gór Bystrzyckich i Gór Stołowych. To idealne miejsce na krótki odpoczynek i zrobienie pamiątkowych zdjęć.
Do zamku i punktu widokowego prowadzi żółty szlak turystyczny z Szczytnej. W sąsiedztwie znajduje się również interesująca kalwaria górska – wyryte w piaskowcu płaskorzeźby tworzące stacje drogi krzyżowej. Warto poświęcić godzinę lub dwie na odwiedzenie tego miejsca, szczególnie jeśli wracasz z Wolarza w kierunku Szczytnej.
Uzdrowiska – Polanica-Zdrój i Duszniki-Zdrój
Region wokół Wolarza słynie z uzdrowisk, które od stuleci przyciągają kuracjuszy poszukujących zdrowia i odpoczynku. Dwa najważniejsze to Polanica-Zdrój i Duszniki-Zdrój, które warto odwiedzić przed lub po górskiej wędrówce.
Polanica-Zdrój zachwyca zadbanym i odnowionym centrum z zabytkowymi obiektami uzdrowiskowymi prezentującymi się niezwykle okazale. Spacer po Parku Zdrojowym z pijalnią wód mineralnych to doskonały sposób na relaks po górskiej wędrówce. Warto spróbować tutejszych wód leczniczych, choć ich specyficzny smak może być nieco zaskakujący dla nieprzyzwyczajonych.
Duszniki-Zdrój to kolejne urokliwe uzdrowisko z pięknymi parkami i historyczną zabudową. Szczególnie warte uwagi jest Muzeum Papiernictwa mieszczące się w zabytkowym młynie papierniczym z XVI wieku oraz Dworek Chopina, w którym młody kompozytor dawał koncerty podczas swojego pobytu w uzdrowisku w 1826 roku.
Oba miasta oferują również zaplecze gastronomiczne i noclegowe, dzięki czemu mogą stanowić doskonałą bazę wypadową do eksploracji okolicznych gór, w tym oczywiście Wolarza.
Schronisko PTTK "Pod Muflonem" – historia i współczesność
Jeśli planujesz dłuższą wycieczkę w Górach Bystrzyckich, warto odwiedzić Schronisko PTTK "Pod Muflonem", które choć nie leży bezpośrednio przy szlaku na Wolarz, to stanowi ważny punkt na turystycznej mapie regionu. Historia schroniska sięga XIX wieku, kiedy to na zboczu Ptasiej Kopy powstało gospodarstwo hodowlane, specjalizujące się w produkcji serwatki, żętnicy i mleka koziego, których spożywanie zalecano kuracjuszom w Dusznikach-Zdroju.
Nazwa schroniska nie jest przypadkowa – na Ptasiej Górze, gdzie znajduje się obiekt, zadomowiły się muflony, które sprowadzono tu w XVIII wieku z Włoch. Choć zobaczenie tych płochliwych zwierząt wymaga sporo szczęścia, sama świadomość ich obecności dodaje miejscu uroku.
Schronisko oferuje noclegi, ciepłe posiłki i napoje, a także przyjazną, górską atmosferę. To dobre miejsce na odpoczynek podczas dłuższej wędrówki lub punkt startowy do eksploracji północnej części Gór Bystrzyckich. Pamiętaj jednak, że z Wolarza do schroniska jest około 4 godziny marszu, więc taką wycieczkę trzeba dobrze zaplanować.
Wolarz jako część większej wycieczki – propozycje tras
Choć Wolarz można zdobyć podczas jednodniowej wycieczki, warto rozważyć włączenie go do większej pętli lub kilkudniowego planu eksploracji Gór Bystrzyckich. Oto kilka propozycji, które możesz dostosować do swoich możliwości i preferencji.
Jednodniowa pętla przez Wolarz, Rudnik i Szczytnik
Jeśli masz do dyspozycji jeden pełny dzień, rozważ trasę łączącą najciekawsze punkty w okolicy Wolarza. Trasa: Duszniki-Zdrój – Schronisko PTTK Pod Muflonem – Rozdroże Pod Błażkową – Bobrowniki – Wolarz – Polanica-Zdrój – Piekielna Góra – Kamiennik – Kalwaria – Orle Skały – Szczytnik (zamek Leśna) – Szczytna – Duszniki-Zdrój zajmie Ci około 7,5 godziny marszu plus przerwy na odpoczynek i podziwianie widoków.
Ta pętla pozwala zobaczyć nie tylko sam Wolarz i Rudnik, ale także inne atrakcje regionu, takie jak Zamek Leśna na Szczytniku, Kalwarię Górską, Piekielną Dolinę czy uzdrowiskowe centrum Polanicy-Zdrój. Trasa jest dość wymagająca ze względu na długość i kilka stromych podejść, więc zarezerwuj na nią cały dzień i wyrusz wcześnie rano.
Jeśli wolisz krótszą opcję, możesz wybrać 11-kilometrową pętlę ze Szczytnej przez Wolarz, która zajmie Ci około 4-5 godzin wraz z przerwami. To dobry wybór dla osób, które nie mają całego dnia lub wolą nieco mniej forsowny marsz.
Weekend w Górach Bystrzyckich – propozycja dla aktywnych
Jeśli możesz poświęcić na eksplorację regionu cały weekend, oto propozycja dwudniowej wycieczki z noclegiem w schronisku lub pensjonacie:
Dzień 1: Szczytna – Wolarz – Rudnik – Polanica-Zdrój (nocleg w Polanicy)
Ta trasa pozwoli Ci spokojnie cieszyć się wędrówką na Wolarz, spędzić czas na punktach widokowych i jeszcze przed zmrokiem dotrzeć do Polanicy-Zdrój, gdzie czeka Cię wieczorny spacer po uzdrowisku i zasłużony odpoczynek.
Dzień 2: Polanica-Zdrój – Szczytnik (Zamek Leśna) – Duszniki-Zdrój – powrót
Drugiego dnia możesz rozpocząć wędrówkę z Polanicy w kierunku Szczytnika, odwiedzić punkt widokowy przy zamku, a następnie przez Szczytną dotrzeć do Dusznik-Zdroju, gdzie warto odwiedzić Park Zdrojowy, Dworek Chopina i Muzeum Papiernictwa.
Taki układ pozwala na w miarę spokojne tempo wędrówki, czas na zwiedzanie i odpoczynek, a także na doświadczenie trzech różnych miejscowości uzdrowiskowych.
Rodzinne wycieczki – dostosowanie trasy do możliwości dzieci
Wycieczka na Wolarz z dziećmi może być wyzwaniem ze względu na strome podejścia, ale z odpowiednim planowaniem jest jak najbardziej możliwa. Oto kilka wskazówek:
- Wybierz najłagodniejszy wariant trasy – najlepiej szlak czerwony od strony Polanicy, który choć dłuższy, ma mniej stromych odcinków
- Zaplanuj więcej czasu – tempo marszu z dziećmi jest wolniejsze, a przerwy częstsze
- Przygotuj wiele małych przekąsek i atrakcji na trasie – gry terenowe, zadania obserwacyjne, poszukiwanie śladów zwierząt
- Rozważ wycieczkę tylko do pierwszego punktu widokowego zamiast na sam szczyt – dzieci i tak będą zadowolone z osiągnięcia celu
Jedna z proponowanych tras rodzinnych to krótki wyjazd do Zieleńca i stamtąd spacer na pobliską Orlicę (1084 m n.p.m.) – najwyższy szczyt Gór Orlickich po polskiej stronie. Choć to nie Wolarz, stanowi świetną alternatywę dla rodzin z dziećmi, oferując łatwiejszą trasę i spektakularne widoki z nowej wieży widokowej.
Góry Bystrzyckie – dlaczego warto poznać "zapomniane" pasmo Sudetów?
Góry Bystrzyckie często pozostają w cieniu bardziej popularnych pasm Sudetów, takich jak Karkonosze czy Góry Stołowe. Jednak ta pozorna niedogodność stanowi ich największy atut – pozwala na autentyczne górskie doświadczenie z dala od tłumów turystów.
Nieodkryte piękno – cisza i spokój z dala od turystycznego zgiełku
Jedną z największych zalet Gór Bystrzyckich jest ich niezatłoczony charakter. Na szlakach panuje przejmująca cisza, a wędrując godzinami, możesz nie spotkać żadnego innego turysty. To prawdziwa rzadkość w czasach, gdy popularne szlaki w Karkonoszach czy Górach Stołowych przypominają czasem miejskie deptaki.
Ta samotność na szlaku daje wyjątkową okazję do głębszego kontaktu z naturą i własnymi myślami. Możesz usłyszeć szepty lasu, obserwować dzikie zwierzęta czy po prostu cieszyć się spokojem, którego tak brakuje w codziennym życiu. Dla wielu doświadczonych turystów właśnie ta cisza i przestrzeń jest prawdziwym luksusem, wartym każdego kroku na stromych podejściach Wolarza.
Różnorodność szlaków – od łatwych spacerowych do wymagających podejść
Wbrew powszechnemu przekonaniu o "łagodności" Gór Bystrzyckich, pasmo to oferuje zaskakująco zróżnicowane szlaki. Jeżeli ktoś powie, że Góry Bystrzyckie są łatwe, to zlekceważę go kompletnie – to słowa jednego z doświadczonych turystów, który przekonał się, że tutejsze strome podejścia potrafią dać w kość nawet wytrawnym wędrowcom.
Jednocześnie znajdziesz tu łagodne, spacerowe ścieżki prowadzące przez rozległe lasy i polany, idealne na krótkie wycieczki lub wyprawy z dziećmi. Ta różnorodność sprawia, że każdy znajdzie tu coś dla siebie – od profesjonalnych trekkerów po rodziny szukające spokojnego wypoczynku na łonie natury.
Kontrast z popularnymi Górami Stołowymi – naturalne uzupełnienie wycieczki
Góry Bystrzyckie graniczą z niezwykle popularnymi Górami Stołowymi, co stwarza ciekawą okazję do porównania dwóch zupełnie różnych górskich doświadczeń. Podczas gdy Góry Stołowe przyciągają tłumy turystów swoimi spektakularnymi formacjami skalnymi, Góry Bystrzyckie oferują spokój, ciszę i bardziej intymny kontakt z naturą.
Stojąc na krawędzi Garncarza w Piekielnej Dolinie, widzisz wyraźną granicę pomiędzy pasmami górskimi – to się nie często zdarza. Ten kontrast między dwoma sąsiadującymi pasmami jest fascynujący i wart doświadczenia.
Idealnym rozwiązaniem jest połączenie eksploracji obu pasm – spędź pierwszy dzień wśród fantastycznych formacji skalnych Gór Stołowych, a drugi poświęć na spokojną wędrówkę przez lasy Gór Bystrzyckich z wejściem na Wolarz. Taki kontrastowy weekend pozwoli Ci w pełni docenić różnorodność polskich Sudetów.
Dlaczego Wolarz zasługuje na Twoją uwagę?
Na zakończenie naszej wirtualnej wędrówki warto odpowiedzieć na podstawowe pytanie – dlaczego właściwie miałbyś wybrać się na Wolarz, skoro w Sudetach jest tyle innych, bardziej znanych miejsc?
Po pierwsze, Wolarz oferuje to, co w górskich wędrówkach jest bezcenne – autentyczne doświadczenie. Tu nie spotkasz tłumów turystów, nie stanie w kolegię do zdjęcia i nie będziesz musiał rezerwować noclegów z wielomiesięcznym wyprzedzeniem. Zamiast tego czeka Cię prawdziwa górska przygoda, szum lasu i widoki, którymi nie musisz się z nikim dzielić.
Po drugie, ta góra skutecznie obala mit o "nudnych" i "łatwych" Górach Bystrzyckich. Strome podejście na Wolarz potrafi dać wyzwanie nawet doświadczonym turystom, a spektakularne widoki z Rudnika nie ustępują tym z popularniejszych szczytów.
Po trzecie, wycieczka na Wolarz to doskonała okazja do odkrycia szerszego kontekstu regionu – od uzdrowisk przez historyczne forty po fascynujące formacje geologiczne Piekielnej Doliny. To nie jest jednowymiarowa atrakcja, ale raczej brama do głębszego poznania tego zakątka Sudetów.
Czy Wolarz jest górą dla każdego? Zdecydowanie tak, choć różni turyści znajdą w nim różne zalety. Dla jednych będzie to wyzwanie kondycyjne, dla innych spokojny spacer przez lasy, a dla kolejnych – dobry powód, by zatrzymać się dłużej w regionie i odkryć jego mniej znane oblicze.
Niezależnie od Twoich motywacji, Wolarz czeka – z całą swoją historią, przyrodą i widokami, które nagrodzą Twój wysiłek. A kiedy już tam dotrzesz i usiądziesz na kamiennej ławeczce na Rudniku, patrząc na panoramę gór, zrozumiesz, dlaczego warto było się trudzić. I prawie na pewno zaczniesz planować kolejny wypad w Góry Bystrzyckie.
FAQ:
Czy na Wolarz można wejść z dziećmi?
Tak, można wejść z dziećmi, ale najlepiej z tymi, które mają już pewne doświadczenie w górach. Warto wybrać łagodniejszą trasę czerwonym szlakiem z Polanicy-Zdrój i zaplanować więcej czasu na odpoczynek. Podejście z Szczytnej czarnym szlakiem jest bardziej strome i może być za trudne dla młodszych dzieci.
Czy szlaki na Wolarz są dostępne zimą?
Tak, szlaki są dostępne zimą, ale wymagają odpowiedniego przygotowania. Osobom planującym wejście na Wolarz w okresie zimowym zaleca się zabranie kijków i nakładek antypoślizgowych na buty, a przy większej ilości śniegu lub oblodzeniu także raczków lub raków. Pamiętaj, że zimą dzień jest krótszy, więc wyruszaj wcześnie, by zdążyć wrócić przed zmrokiem.
Czy na szczycie Wolarza są jakieś widoki?
Sam szczyt Wolarza jest gęsto zalesiony i niestety nie oferuje żadnych widoków. Jednak już kilkaset metrów dalej, na sąsiednim szczycie Rudnik (850 m n.p.m.), znajduje się doskonały punkt widokowy z panoramą na Góry Stołowe, Sowie, Kamienne i miasto Szczytna. Warto przejść ten dodatkowy odcinek, by nacieszyć się widokami.
Ile czasu zajmuje wejście na Wolarz?
Czas wejścia zależy od wybranej trasy i Twojego tempa marszu. Przykładowa trasa z Nowych Bobrownik przez Wolarz do Polanicy-Zdrój ma długość około 11 km i zajmuje około 3,5 godziny. Sam odcinek ze Szczytnej na Wolarz czarnym szlakiem to około 2 godziny w jedną stronę. Z Polanicy-Zdroju czerwonym szlakiem trzeba liczyć na około 3 godziny.
Czy na szlaku na Wolarz można spotkać dzikie zwierzęta?
Tak, Góry Bystrzyckie są domem dla wielu gatunków dzikich zwierząt, takich jak sarny, jelenie, dziki czy lisy. Masz sporą szansę na ich spotkanie, szczególnie wcześnie rano lub o zmierzchu. Zwierzęta są jednak płochliwe i raczej unikają ludzi. Pamiętaj, by nie dokarmiać dzikich zwierząt i zachować ciszę podczas obserwacji.