Góry Sanocko-Turczańskie - ciekawe szlaki i najwyższe szczyty

Czy znasz szczyt, który skrywa w nazwie obietnicę pięknych widoków, a w rzeczywistości oferuje coś znacznie cenniejszego – spokój, autentyczność i prawdziwy kontakt z sudecką przyrodą? Słoneczna (949 m n.p.m.) to kopulaste wzniesienie położone w głównym grzbiecie Gór Sowich, o mało wyraźnie zaznaczonym wierzchołku, które większość turystów mijają w pośpiechu, zdążając na bardziej rozreklamowane szczyty. To błąd, za który płacą utratą jednego z najbardziej autentycznych doświadczeń górskich na Dolnym Śląsku.

Po latach wędrowania po polskich górach mogę Ci powiedzieć jedno – najcenniejsze odkrycia czekają właśnie w takich miejscach. Słoneczna w Górach Sowich to szczyt, który nie kusi wysokością ani spektakularnymi panoramami, ale oferuje coś rzadszego: prawdziwą górską ciszę i możliwość obcowania z najstarszą przyrodą w Polsce. Gdy większość turystów szturmuje pobliską Wielką Sowę, Ty możesz doświadczyć gór takimi, jakimi były jeszcze kilkadziesiąt lat temu.

Co sprawia, że Słoneczna jest wyjątkowa wśród szczytów Gór Sowich

Może wydawać Ci się, że szczyt o wysokości niespełna 950 metrów to niewiele jak na górskie standardy. Rzeczywistość jest znacznie bogatsza. Góry Sowie to najstarsza część Sudetów, zbudowana głównie z prekambryjskich gnejsów – najstarszych skał w Polsce, liczących sobie około 4,5 miliarda lat. Spacerując po zboczach Słonecznej, stąpasz po fundamencie, który był tu, gdy życie na Ziemi dopiero się kształtowało.

Słoneczna zajmuje czwarte miejsce wśród najwyższych szczytów Gór Sowich, ustępując jedynie Wielkiej Sowie (1015 m), Małej Sowie (972 m) i Kalenicy (964 m). W ramach Korony Gór Sowich Słoneczna jest jednym z 15 szczytów, ale jej znaczenie wykracza daleko poza statystyki wysokościowe.

Flora tego miejsca zaskoczy Cię swą unikalnością. Szczyt pokryty jest w większości lasem bukowym, gdzie występuje rzadko spotykany na tej wysokości skarłowaciały buk dolnoreglowy. To naturalne zjawisko, które obserwujesz tu w jednym z nielicznych miejsc w Polsce – bukowy las, który przystosował się do trudnych warunków górskich, tworząc niepowtarzalny ekosystem.

Prawdziwą perełką są Słoneczne Skałki – formacje skalne znajdujące się w pobliżu szczytu. To naturalne punkty widokowe, z których rozpościerają się widoki na grzbiety Gór Sowich. W przeciwieństwie do sztucznych platform i wież, te skały oferują autentyczne, "dzkie" doświadczenie górskie.

Wzniesienie położone jest na terenie Parku Krajobrazowego Gór Sowich i w granicach Rezerwatu przyrody Bukowa Kalenica. Ta podwójna ochrona oznacza, że przyroda pozostaje tu w stanie niemal nienaruszonym, co odczujesz zaraz po wejściu na szlak – cisza jest tu głębsza, powietrze czystsze, a lasy… prawdziwsze.

Najlepsze szlaki na Słoneczną – sprawdzone trasy dla każdego

Po przejściu setek kilometrów szlaków w Górach Sowich mogę Ci polecić najbardziej satysfakcjonujące sposoby dotarcia na Słoneczną. Najlepszą opcją jest szlak czerwony – fragment Głównego Szlaku Sudeckiego. Z Bielawskiej Polanki wraz z czerwonymi (fragment Głównego Szlaku Sudeckiego) i żółtymi szlakowskazami udajemy się w kierunku szczytu Kalenicy. Po ok. 10 minutach ścieżka zakręca w lewo i pnie się stromo do góry.

Start z Przełęczy Jugowskiej to klasyka. Przełęcz Jugowska leży na wysokości 801 m n.p.m. i jest bardzo popularnym miejscem do rozpoczynania wędrówek. Stamtąd do Słonecznej dotrzesz w około godzinę spokojnego marszu. Szlak wiedzie przez różnorodne tereny – od otwartych polan po gęste lasy bukowe.

Jeśli szukasz bardziej wymagającej trasy, polecam pętlę przez Kalenicę. Podążając nadal czerwonym szlakiem, docieramy na Zimną Polankę (897 m n.p.m.), niewielkich rozmiarów polanę z wiatą turystyczną. Teraz wraz z żółtym szlakiem podążamy ku szczytowi Słoneczna (949 m n.p.m.). To dłuższa opcja (około 4-5 godzin), ale pozwala połączyć dwa szczyty w jednej wycieczce.

Praktyczne wskazówki z doświadczenia:

  • Podejście na Słoneczną jest krótkie, ale dość strome – wymaga włożenia nieco wysiłku
  • Sam szczyt jest zarośnięty i pozbawiony widoków – prawdziwe atrakcje czekają w drodze i na Słonecznych Skałkach
  • Ten szczyt można łatwo przegapić – dobrze, że jest oznaczenie na szlaku, bo nie jest to wzniesienie które jakoś wyróżnia się z otoczenia

Pamiętaj, że Słoneczna to nie cel sam w sobie, ale przyjemny element większej wędrówki. Najlepiej łączyć ją z innymi atrakcjami regionu.

Słoneczna jako część Korony Gór Sowich – co musisz wiedzieć

Jeśli zastanawiasz się nad zbieraniem szczytów, Słoneczna stanowi doskonały punkt wyjścia do poznania Korony Gór Sowich. Korona Gór Sowich to grupa 15 szczytów, z których najwyższym jest Wielka Sowa (1015 m n.p.m.). To mniej oficjalna korona niż słynna Korona Gór Polski, ale równie satysfakcjonująca dla miłośników górskich wyzwań.

Strategia zdobywania Korony Gór Sowich:
Słoneczna idealnie wpisuje się w dwudniowy plan zdobycia głównych szczytów. Moja trasa: Schronisko Zygmuntówka, Rymarz (913), Słoneczna (949), Kalenica (964), Popielak (856) – i powrót tą samą trasą do: Przełęcz Jugowska. To sprawdzona kombinacja, która pozwala w ciągu jednego dnia zdobyć cztery szczyty, włączając Słoneczną.

Alternatywnie, jeśli masz tylko jeden dzień, połącz Słoneczną z Kalenicą i jej wieżą widokową. Na szczycie Kalenicy od 1933 roku stoi wieża widokowa, która pozwala oglądać rozległą panoramę na znaczną część Sudetów. To połączenie da Ci zarówno ciszę Słonecznej, jak i spektakularne widoki z wieży.

Praktyczne aspekty dokumentowania wejść:
Choć Słoneczna nie należy do oficjalnej Korony Gór Polski, warto dokumentować swoje wejścia. Na szlaku jest oznaczenie szczytu, więc możesz zrobić tradycyjne zdjęcie z tabliczką. Jeśli zbierasz Koronę Gór Sowich, sprawdź, czy w pobliskich schroniskach są dostępne pieczątki lub książeczki do dokumentowania.

Kiedy i jak dotrzeć na Słoneczną – praktyczny przewodnik

Najlepsze pory roku na wycieczki

Z mojego doświadczenia, Słoneczna pokazuje swoje najpiękniejsze oblicze późną wiosną i wczesną jesienią. Maj i wrzesień to okresy, gdy bukowe lasy mienią się wszystkimi odcieniami zieleni i złota, a na szlakach panuje przyjemny spokój. Na wędrówki po górach najlepsze wydają się ciepłe, słoneczne dni. Góry Sowie mogą być świetne na majówkę, wakacje albo wrzesień.

Zimą Słoneczna ma swój osobliwy urok – Same szlaki – łatwe i naturalne. Wędrując po takich naturalnych szlakach, nie czuję zmęczenia nawet w trudniejszych warunkach. Jeśli masz doświadczenie w chodzeniu po górach zimą, okres od grudnia do marca oferuje kompletnie inne, bardziej surowe doświadczenie tego szczytu.

Dojazd i parking

Region Gór Sowich jest dobrze dostępny zarówno dla posiadaczy samochodów, jak i osób korzystających z komunikacji publicznej. Samochodem najłatwiej dotrzeć przez Świdnicę lub Wałbrzych. Od strony Wałbrzycha dojedziemy w Góry Sowie trasą nr 381 wiodącą do Kłodzka, z której w Jedlinie Zdroju skręcamy w kierunku Walimia.

Komunikacją publiczną sytuacja znacznie się poprawiła. Koleje Dolnośląskie poszerzyły swoją ofertę wygodnych przejazdów w Góry Sowie. Pociągi Kolei Dolnośląskich dojeżdżają do Gór Sowich zarówno od strony północnej (linie D5 i D16), jak i południowej (linia D15). To oznacza, że możesz planować wycieczkę bez samochodu.

Na przełęczy znajduje się sporej wielkości parking (płatny) oraz kilkanaście bezpłatnych miejsc postojowych. Płatny parking kosztuje około 10-15 złotych za dzień, ale zapewnia bezpieczeństwo Twojemu pojazdowi.

Baza noclegowa

Jeśli planujesz dłuższy pobyt, schronisko PTTK Zygmuntówka to klasyczny wybór. Schronisko dysponuje 31 miejscami noclegowymi w pokojach 2, 4, 6 i 8 osobowych. Na parterze znajduje się bufet i przytulna sala kominkowa. Z schroniska do Słonecznej masz około 30-45 minut marszu.

Alternatywnie, najlepiej szukać noclegów w Sokolcu, Walimiu, Głuszycy, Ludwikowicach Kłodzkich i na Przełęczy Sokolej. Z tych miejscowości jest najbliżej na szlaki. Współczesna baza noclegowa w Górach Sowich znacznie się rozwinęła – od agroturystyk po nowoczesne apartamenty.

Co zobaczyć w okolicy Słonecznej podczas jednej wycieczki

Prawdziwa magia górskich wędrówek polega na tym, że jeden szczyt prowadzi do kolejnego, a każdy krok otwiera nowe możliwości. W przypadku Słonecznej masz szczęście – jesteś w centrum najciekawszej części Gór Sowich.

Wieża widokowa na Kalenicy to absolutny must-see w okolicy. Kalenica (964 m n.p.m.) to trzeci co do wysokości szczyt Gór Sowich. Na jej wierzchołku stoi wieża widokowa oferująca spektakularne widoki na Sudety. Kombinacja spokojnej Słonecznej z panoramiczną Kalenicą to idealne połączenie na całodniową wycieczkę.

Schronisko PTTK Zygmuntówka to nie tylko baza noclegowa, ale też punkt kultury górskiej. Położone jest na stoku Rymarza i jest jednym z nielicznych przedwojennych schronisk w Górach Sowich, które ocalało. Warto zajrzeć tam na kawę i poczuć atmosferę tradycyjnego górskiego schroniska.

Jeśli masz więcej czasu i energii, połączenie z Wielką Sową zamieni Twoją wycieczkę w prawdziwy górski maraton. Szlak ze schroniska Zygmuntówka wiedzie przez szczyt Wielkiej Sowy i Małej Sowy. To dłuższa opcja (cały dzień), ale pozwala zdobyć najwyższy szczyt Gór Sowich w jednej wycieczce.

Dla miłośników historii i tajemnic, Góry Sowie oferują unikalne atrakcje. Pełen tajemnic II wojny światowej Kompleks Riese, a w nim Sztolnie Walimskie, Podziemne Miasto Osówka i Włodarz to wyjątkowe miejsca. Te podziemne labirynty, budowane przez nazistów podczas wojny, dodają Górom Sowich nutki tajemniczości, której nie znajdziesz w innych polskich górach.

Twierdza Srebrna Góra to kolejna perełka regionu. XVIII-wieczna Twierdza Srebrna Góra składa się z 6 fortów i kilku bastionów. Jest największą twierdzą górską na terenie całej Europy. Po spokojnej wędrówce na Słoneczną, zwiedzanie tej imponującej fortyfikacji stanowi fascynujący kontrast.


Dlaczego Słoneczna powinna znaleźć się na Twojej liście szczytów do zdobycia

Po przeczytaniu tego artykułu wiesz już, że Słoneczna to znacznie więcej niż "tylko" kolejny szczyt do zdobycia. To miejsce, gdzie możesz doświadczyć autentycznej górskiej ciszy, obcować z najstarszą przyrodą w Polsce i odkryć urok mniej oczywistych celów wędrówek.

Słoneczna jest idealnym wyborem, gdy:

  • Szukasz spokoju z dala od tłumów turystycznych
  • Chcesz poznać unikatową florę sudecką
  • Planujesz zdobywanie Korony Gór Sowich
  • Potrzebujesz "rozgrzewkowego" szczytu przed większymi wyzwaniami
  • Cenisz sobie autentyczność nad spektakularność

Nie oczekuj od Słonecznej spektakularnych panoram czy instagramowych widoków. Zamiast tego przygotuj się na głębokie, kontemplacyjne doświadczenie gór, które zostanie z Tobą długo po powrocie do domu. Bo czasami najcenniejsze skarby kryją się właśnie w takich, pozornie niepozornych miejscach.

Słoneczna czeka na Ciebie z cierpliwością, jaką mają tylko góry liczące sobie miliardy lat. Czy przyjmiesz jej zaproszenie?

By Tadeusz Malczuk

Tadeusz Malczuk to doświadczony górołaz, który od ponad 30 lat przemierza górskie szlaki w Polsce i za granicą. Pochodzi z Nowego Sącza, gdzie jako dziecko zakochał się w Beskidach, ale to Tatry skradły jego serce na dobre. Z wykształcenia leśnik, z zamiłowania fotograf i gawędziarz, który potrafi godzinami opowiadać o szlakach, schroniskach i spotkaniach z dziką przyrodą. Tadeusz wierzy, że w górach człowiek najbardziej zbliża się do siebie – to jego azyl, przestrzeń do kontemplacji i oddechu od zgiełku codzienności. Nigdy nie wyrusza w drogę bez termosu z herbatą z lipy, mapy papierowej i notesu, w którym zapisuje myśli oraz obserwacje z wędrówek. Od lat dokumentuje swoje wyprawy na blogu „Wędrowny Duch Gór”, gdzie łączy refleksje, zdjęcia i praktyczne porady dla miłośników górskich wędrówek.