Wyobraź sobie miejsce, gdzie szum wiatru miesza się z ciszą lasu, a horyzont rozpościera się tak daleko, że zdaje się nie mieć końca. Właśnie takim miejscem jest szczyt Sasanka – jeden z najpiękniejszych, choć wciąż nieodkrytych przez masową turystykę punktów w Górach Bystrzyckich. Po 15 latach wędrówek po sudeckich szlakach, mogę śmiało powiedzieć, że to miejsce ma w sobie coś magicznego – coś, co sprawia, że wracam tam regularnie, niezależnie od pory roku.
Dlaczego warto tam się wybrać? Co sprawia, że ten niepozorny na pierwszy rzut oka szczyt zasługuje na Twoją uwagę? Z tego artykułu dowiesz się wszystkiego, co powinieneś wiedzieć przed wyruszeniem na szlak prowadzący na Sasankę. Zanim jednak zabierzesz plecak i założysz buty trekkingowe, warto poznać kilka kluczowych informacji.
Gdzie znajduje się szczyt Sasanka i jak do niego dotrzeć?
Sasanka to malowniczy szczyt położony w południowej części Gór Bystrzyckich, niedaleko granicy polsko-czeskiej. Wznosi się na wysokość 843 m n.p.m., co nie czyni go najwyższym w okolicy, ale z pewnością jednym z najbardziej urokliwych. Geograficznie należy do Sudetów Środkowych i stanowi część długiego grzbietu ciągnącego się od Przełęczy Spalonej w kierunku południowym.
Jak się tam dostać? Najbliższą miejscowością, która stanowi doskonałą bazę wypadową, jest Międzygórze – urocze uzdrowisko z charakterystyczną drewnianą architekturą. Z własnego doświadczenia mogę Ci powiedzieć, że to idealne miejsce, by rozpocząć przygodę z Górami Bystrzyckimi.
Jeśli przybywasz samochodem, możesz zostawić pojazd na jednym z dwóch parkingów:
- Parking przy wejściu na szlak niebieski (mniejszy, ale bliżej szlaku)
- Parking w centrum Międzygórza (większy, ale wymaga krótkiego dojścia do szlaku)
Podczas weekendów, szczególnie w sezonie letnim, pierwszy parking zapełnia się już około 9 rano. Warto przyjechać wcześniej lub liczyć się z koniecznością skorzystania z drugiej opcji.
Dotarcie komunikacją publiczną jest nieco bardziej wymagające, ale nie niemożliwe. Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Bystrzycy Kłodzkiej, skąd kursują autobusy do Międzygórza. Pamiętaj jednak, że rozkład jazdy jest dość ograniczony, szczególnie poza sezonem letnim, więc lepiej sprawdzić go przed wyjazdem.
Szlaki turystyczne prowadzące na szczyt Sasanka
Na Sasankę prowadzą trzy główne szlaki, każdy o innym poziomie trudności i walorach krajobrazowych. Poczujesz różnicę między nimi już po pierwszych kilkuset metrach wędrówki – jedne prowadzą przez gęste lasy, inne oferują otwarte przestrzenie z widokami już od samego początku.
Szlak niebieski z Międzygórza – najłatwiejsza droga na szczyt
To najpopularniejsza i najłatwiejsza droga na szczyt. Liczy około 4,5 km w jedną stronę i można ją pokonać w około 1,5-2 godziny. Trasa jest dobrze oznakowana i prowadzi głównie leśnymi ścieżkami o łagodnym nachyleniu.
Szlak rozpoczyna się przy głównej drodze w Międzygórzu, obok charakterystycznej drewnianej wiaty. Pierwsze 20 minut wędrówki to spokojne podejście przez las bukowy – idealny moment, by rozgrzać mięśnie i dostosować tempo oddechu do wysiłku. Następnie trasa wyprowadza na małą polankę, z której przy dobrej pogodzie zobaczysz już panoramę Międzygórza.
Najbardziej wymagający odcinek znajduje się mniej więcej w połowie drogi – to około 500-metrowe podejście o zwiększonym nachyleniu. Wielu turystów popełnia tu błąd, idąc zbyt szybko i tracąc siły. Moja rada? Zwolnij, zrób kilka krótkich przystanków i delektuj się otaczającą przyrodą. Ten fragment trasy, choć trudniejszy, oferuje najciekawsze formacje skalne i unikalne gatunki roślin, w tym chronione paprocie i mchy.
Po pokonaniu tego wyzwania, czeka Cię już tylko łagodna wspinaczka przez świerkowy las, a ostatnie 15 minut to przyjemny spacer po prawie płaskim terenie, prowadzący bezpośrednio na szczyt.
Szlak żółty od Przełęczy Spalonej – idealna trasa na dłuższy trekking
Nieco bardziej wymagający, ale oferujący przepiękne widoki na dolinę Nysy Kłodzkiej. Długość trasy to około 6 km, a czas przejścia wynosi około 2-2,5 godziny. Szlak prowadzi częściowo otwartymi przestrzeniami, co w słoneczne dni może być wyzwaniem ze względu na brak cienia.
Wyjątkowym elementem tego szlaku jest przejście przez Wielkie Torfowisko Batorowskie – ekosystem, który zachwyca o każdej porze roku. Wiosną i latem tętni życiem, jesienią mieni się niesamowitymi kolorami, a zimą, gdy pokryty jest śniegiem, tworzy surrealistyczny, biały krajobraz. Na drewnianym pomoście przecinającym torfowisko warto zrobić przerwę i wsłuchać się w ciszę – to dźwięk, którego nie usłyszysz w mieście.
Na trasie znajduje się kilka punktów widokowych, z których roztaczają się panoramy na czeską stronę Sudetów. Około 2/3 drogi napotkasz charakterystyczną skałę nazywaną "Grzybem" – to dobre miejsce na krótki odpoczynek i pamiątkowe zdjęcie.
Szlak czarny z Poręby – wyzwanie dla doświadczonych
To trasa dla doświadczonych turystów. Strome podejścia i techniczne fragmenty wymagają dobrej kondycji i odpowiedniego obuwia. Jednak trud wynagradza wyjątkowa dzikość natury – to na tym szlaku masz największe szanse na spotkanie z dziką zwierzyną.
Szlak rozpoczyna się w niewielkiej miejscowości Poręba i już od pierwszych minut nie daje odpocząć. Pierwsze 1,5 km to strome podejście wśród głazów i korzeni – wymagające, ale ekscytujące. Po drodze miniesz kilka potoków, które w okresie roztopów lub po intensywnych opadach mogą być trudne do przekroczenia. Zawsze miej przy sobie zapasowe skarpety – ta rada uratowała mi wędrówkę niejednokrotnie!
Środkowa część szlaku prowadzi przez stary las mieszany, który jest rzadko odwiedzany przez turystów. To właśnie tutaj, zachowując ciszę i uważnie obserwując otoczenie, możesz natknąć się na sarny, jelenie, a nawet dziki. Wczesnym rankiem, przy odrobinie szczęścia, zobaczysz także lisy przemykające między drzewami.
Ostatni odcinek przed szczytem to podejście przez kamienne rumowisko – fragment, który wymaga skupienia i ostrożności, szczególnie w deszczowe dni, gdy kamienie stają się śliskie. Jednak widok, który czeka na górze, wart jest każdej kropli potu.
Który szlak wybrać? Jeśli pierwszy raz wybierasz się w Góry Bystrzyckie, zdecydowanie polecam niebieski. Daje on doskonały przedsmak tego, co oferuje region, bez nadmiernego obciążenia organizmu. Dla bardziej doświadczonych turystów, szlak żółty stanowi doskonały kompromis między dostępnością a wrażeniami estetycznymi.
Co zobaczysz na szczycie Sasanka?
Gdy już pokonasz szlak i staniesz na szczycie, pierwsze co poczujesz to… przestrzeń. Sasanka oferuje jedną z bardziej rozległych panoram w Górach Bystrzyckich, która w pogodny dzień zapiera dech w piersiach.
Z platformy widokowej, która znajduje się na samym wierzchołku, przy dobrej widoczności zobaczysz:
- Masyw Śnieżnika ze charakterystyczną kopułą szczytową
- Grzbiet Gór Orlickich po stronie czeskiej
- Rozległą Kotlinę Kłodzką z wstęgą Nysy Kłodzkiej
- A w oddali, przy wyjątkowo przejrzystym powietrzu, nawet zarys Karkonoszy z Śnieżką
Sam szczyt jest stosunkowo płaski i przestronny, co daje możliwość odpoczynku i piknikowania. Znajduje się tu także drewniany krzyż turystyczny oraz kamień z tablicą informacyjną, opisującą widoczne elementy krajobrazu.
Dla fotografów szczyt to prawdziwy raj – panoramiczne zdjęcia najlepiej wychodzą wczesnym rankiem, gdy powietrze jest najczystsze, a światło ma ciepły, złotawy odcień. Jeśli masz aparat z szerokim obiektywem, koniecznie go zabierz. Mój najlepszy kadr z Sasanki to ten wykonany o wschodzie słońca, gdy mgły unosiły się nad dolinami, a jedynie najwyższe szczyty wyłaniały się z białego morza – to widok, którego nie zapomnisz.
Flora na szczycie i jego zboczach jest charakterystyczna dla piętra regla dolnego Sudetów. Wiosną możesz tu spotkać kwitnące sasanki (od których szczyt wziął nazwę), a jesienią zachwycić się kolorami buków i klonów. To prawdziwy festiwal barw, który warto uchwycić na fotografiach.
Jeśli chodzi o faunę, Góry Bystrzyckie są domem dla saren, jeleni, dzików, a także licznych gatunków ptaków. Przy odrobinie szczęścia (i ciszy z Twojej strony) możesz zaobserwować te zwierzęta podczas wędrówki, szczególnie wcześnie rano lub o zmierzchu.
Kiedy najlepiej odwiedzić szczyt Sasanka?
Sasanka, jak każda góra, ma swoje najlepsze momenty. Wybór odpowiedniej pory roku i dnia może znacząco wpłynąć na Twoje doświadczenia.
Wiosna (kwiecień-maj)
To czas, gdy natura budzi się do życia. Lasy wypełniają się świeżą zielenią, a na łąkach pojawiają się pierwsze kwiaty, w tym sasanki. Temperatury są umiarkowane, idealne do wędrówek. Minusem może być niestabilna pogoda i czasem błotniste szlaki po roztopach.
Pamiętam moje pierwsze wiosenne wejście na Sasankę. Był początek maja, gdy trafiłem na całą polanę kwitnących sasanek – fioletowe kwiaty kołysały się na wietrze, tworząc niemal surrealistyczny obraz. Jeśli chcesz zobaczyć tę roślinę w pełnej krasie, zaplanuj wizytę między połową kwietnia a połową maja.
Lato (czerwiec-sierpień)
Najpopularniejszy sezon turystyczny. Dni są długie, co pozwala na dłuższe wycieczki, a pogoda zazwyczaj dopisuje. Pamiętaj jednak, że to również czas większego ruchu na szlakach i możliwych burz, szczególnie w godzinach popołudniowych.
Jeśli wybierasz się latem, wyrusz wcześnie rano – nie tylko unikniesz tłumów, ale także upałów. Burze w Górach Bystrzyckich formują się zwykle między 14:00 a 16:00, więc powinieneś zaplanować powrót przed tym czasem. Zawsze miej ze sobą lekką kurtkę przeciwdeszczową, nawet w najbardziej słoneczny dzień – pogoda w górach zmienia się szybciej niż myślisz.
Jesień (wrzesień-październik)
Mój osobisty faworyt. Lasy Gór Bystrzyckich przybierają wówczas bajkowe kolory – od złota po intensywną czerwień. Powietrze jest krystalicznie czyste, co zapewnia najlepsze warunki widokowe. Dodatkowo, jest mniej turystów, a temperatury wciąż przyjemne.
W drugiej połowie października, gdy bukowe lasy zmieniają kolor na złoto-bursztynowy, szlak niebieski staje się niemal bajkową ścieżką. Światło przefiltrowane przez kolorowe liście tworzy magiczną atmosferę, a spadające liście tworzą miękki, szeleszczący dywan pod stopami. To doświadczenie, które przemawia do wszystkich zmysłów.
Zima (grudzień-marzec)
Dla odważnych i doświadczonych. Sasanka pod śniegiem prezentuje się magicznie, a cisza zimowego lasu ma w sobie coś mistycznego. Jednak trasy nie są odśnieżane, a warunki mogą być trudne. Wymagane jest odpowiednie przygotowanie i sprzęt.
Zimowe wejście na Sasankę to zupełnie inne doświadczenie – świat zamienia się w biało-srebrną krainę, a każdy krok wydaje charakterystyczny chrzęst. Pamiętaj, że dzień jest krótki, więc musisz wyjść wcześnie i zaplanować powrót przed zmrokiem. Zabierz ze sobą termos z ciepłym napojem – gorąca herbata z miodem i imbirem nigdy nie smakuje lepiej niż na ośnieżonym szczycie!
Co do pory dnia – wczesny poranek oferuje najlepsze światło dla fotografów i największą szansę na czyste powietrze. Z kolei późne popołudnie, szczególnie latem, pozwala uniknąć największych upałów.
Praktyczne wskazówki przed wyruszeniem na Sasankę
Zanim zapakujesz plecak i ruszysz na szlak, warto zapoznać się z kilkoma praktycznymi wskazówkami, które sprawią, że wycieczka będzie bezpieczna i przyjemna.
Niezbędne wyposażenie
Nawet jeśli wybierasz najprostszy szlak, podstawowe wyposażenie górskie jest koniecznością:
- Wygodne buty trekkingowe z dobrą przyczepnością (nie, zwykłe sportowe buty nie wystarczą – przekonałem się o tym boleśnie podczas zejścia po deszczu)
- Plecak o pojemności min. 20-30 litrów
- Kurtka przeciwdeszczowa/wiatrówka (nawet w słoneczny dzień)
- Zapas wody (min. 1,5 litra na osobę)
- Przekąski energetyczne (batoniki, orzechy, owoce suszone)
- Naładowany telefon z zapisaną mapą offline
- Apteczka pierwszej pomocy
- Czapka/kapelusz (ochrona przed słońcem lub zimnem)
- Krem z filtrem UV (szczególnie latem)
W okresie jesienno-zimowym dodaj do tej listy cieplejsze ubrania, czapkę, rękawiczki i termos z ciepłym napojem.
Osobiście zawsze zabieram też kijki trekkingowe – odciążają kolana podczas zejścia i dają dodatkową stabilizację na trudniejszych fragmentach szlaku. Początkowo uważałem je za zbędny gadżet, ale po kilku dłuższych wyprawach stały się moim nieodłącznym kompanem.
Bezpieczeństwo na szlaku
Góry Bystrzyckie nie należą do najwyższych, ale jak każde góry wymagają szacunku:
- Zawsze sprawdź prognozę pogody przed wyjściem
- Poinformuj kogoś o planowanej trasie i przewidywanym czasie powrotu
- Zostaw margines czasowy, aby nie wracać po zmroku
- Szanuj przyrodę – nie schodź ze szlaków i nie zostawiaj śmieci
- Zachowaj ciszę – jesteś gościem w domu wielu zwierząt
Zasięg telefoniczny w okolicy Sasanki jest generalnie dobry, ale mogą występować martwe strefy, szczególnie w głębokich dolinach. Dlatego warto zainstalować aplikację z mapami offline, która pokaże Ci aktualną pozycję nawet bez dostępu do internetu.
Sasanka z dziećmi – na co zwrócić uwagę
Wycieczka na Sasankę może być świetną przygodą dla całej rodziny, ale wymaga odpowiedniego przygotowania. Z moich obserwacji wynika, że dzieci powyżej 6-7 lat bez problemu poradzą sobie na szlaku niebieskim, pod warunkiem, że są przyzwyczajone do aktywności fizycznej.
Kilka wskazówek, które sprawdziły się, gdy zabierałem siostrzeńców:
- Zaplanuj więcej czasu niż standardowo (około 30-40% więcej)
- Zabierz dodatkowe przekąski i napoje
- Wymyśl "zadania" na trasę – szukanie określonych roślin, liczenie charakterystycznych drzew, wypatrywanie zwierząt
- Zrób więcej krótkich przerw zamiast jednej długiej
- Miej w pogotowiu plan awaryjny (np. możliwość skrócenia trasy)
Największym hitem okazała się "książeczka odkrywcy", którą przygotowałem przed wyprawą – z miejscami na wklejenie znalezionych liści, rysunkami zwierząt do zaznaczenia po ich wypatrzeniu i miejscem na notatki z trasy. Dzieci były tak zajęte "badaniami", że nawet nie zauważyły, jak dotarliśmy na szczyt!
Ciekawostki i historia szczytu Sasanka
Góry Bystrzyckie, w tym Sasanka, mają bogatą historię, która dodaje głębi Twojej wędrówce. Nazwa szczytu pochodzi od sasanki – delikatnego, fioletowego kwiatu, który wiosną pokrywa zbocza góry. Ta roślina, będąca pod ochroną, była kiedyś wykorzystywana w medycynie ludowej do leczenia bólu głowy i problemów z sercem.
Historycznie, okolice Sasanki były terenem spornym między Królestwem Czech a Prusami. Ślady tych czasów można odnaleźć w pozostałościach kamiennych murów, które kiedyś wyznaczały granice posiadłości.
W latach 30. XX wieku na szczycie znajdowała się drewniana wieża widokowa, która niestety nie przetrwała do naszych czasów. Została zniszczona podczas II wojny światowej i nigdy jej nie odbudowano. Dzisiejszy krzyż turystyczny stanął w miejscu dawnej wieży w 1992 roku, z inicjatywy lokalnego oddziału PTTK.
Ciekawostką jest również fakt, że zbocza Sasanki były kiedyś wykorzystywane do uprawy ziół leczniczych przez mnichów z pobliskiego klasztoru. Niektóre z tych ziół zdziczały i do dziś można je spotkać podczas wędrówki.
Rozmawiając kiedyś ze starszym mieszkańcem Międzygórza, usłyszałem fascynującą legendę o Sasance. Według lokalnych przekazów, na szczycie góry ukryto skarb podczas wojen husyckich. Ponoć w bezksiężycową noc, raz do roku, można zobaczyć błękitne światła wskazujące miejsce ukrycia kosztowności. Czy to prawda? Cóż, spędziłem kilka nocy na Sasance i nie spotkałem błękitnych świateł, ale magia tego miejsca jest niepodważalna.
Atrakcje w okolicy szczytu Sasanka
Wycieczka na Sasankę może być częścią większej eksploracji regionu. W promieniu kilkunastu kilometrów znajdziesz wiele wartych uwagi miejsc:
Międzygórze
Urocza miejscowość u podnóża Gór Bystrzyckich, znana z zabytkowych pensjonatów w stylu tyrolskim i 22-metrowego wodospadu Wilczki. Warto zatrzymać się tu na dłużej, aby odwiedzić Ogród Bajek – unikalną atrakcję dla dzieci i dorosłych, przedstawiającą sceny z bajek w leśnej scenerii.
Po trudach wędrówki polecam zatrzymać się w jednej z międzygórskich restauracji – lokalne pstrągi są absolutnie wyśmienite, a tradycyjne jagodzianki z owocami zebranymi w okolicznych lasach stanowią idealny deser.
Schronisko PTTK "Na Iglicznej"
Położone pod szczytem Iglicznej (845 m n.p.m.), oferuje pyszne regionalne jedzenie i przytulne noclegi. Znajduje się około 5 km od Międzygórza, na szlaku żółtym.
Żurek serwowany w tym schronisku to moje osobiste objawienie kulinarne – gęsty, z wędzonką i czosnkiem, podawany w chlebie. Po całodziennej wędrówce, gdy zmęczenie daje się we znaki, nie ma nic lepszego niż ta rozgrzewająca zupa i widok z tarasu schroniska na pogrążające się w mroku doliny.
Sanktuarium Maria Śnieżna na Iglicznej
Barokowe sanktuarium z cudowną figurką Matki Boskiej, do którego pielgrzymują wierni z całej Polski i Czech. Z placu przed kościołem rozciąga się wspaniały widok na Kotlinę Kłodzką.
Sanktuarium ma niezwykłą akustykę – jeśli trafisz na mszę z organami, poczujesz, jak muzyka wypełnia nie tylko wnętrze świątyni, ale zdaje się rezonować z otaczającymi górami. To doświadczenie na pograniczu duchowości i estetyki, które zapada głęboko w pamięć.
Torfowisko pod Zieleńcem
Unikalne torfowisko wysokie z charakterystyczną roślinnością i drewnianymi kładkami, pozwalającymi na bliższe poznanie tego ekosystemu. Znajduje się około 10 km od Sasanki.
To miejsce jak z innej planety – zwłaszcza o wschodzie słońca, gdy mgła unosi się nad torfowiskiem, a rosiczki (drapieżne rośliny) błyszczą kroplami rosy na liściach przypominających małe pułapki. Jeśli interesujesz się fotografią przyrodniczą, koniecznie zarezerwuj poranek na tę wyprawę.
Dlaczego warto odwiedzić Sasankę?
Sasanka to miejsce, które urzeka prostotą i naturalnością. Nie znajdziesz tu tłumów turystów znanych z Karkonoszy czy Tatr, za to odkryjesz autentyczną górską atmosferę, przepiękne widoki i przestrzeń do wyciszenia. To idealna propozycja na jednodniową wycieczkę dla mieszkańców Dolnego Śląska lub element dłuższego pobytu w Kotlinie Kłodzkiej.
Pamiętaj, że prawdziwa wartość gór nie mierzy się ich wysokością, ale doświadczeniem, które ze sobą niosą. Sasanka, choć nie należy do najwyższych szczytów, oferuje autentyczne górskie doznania – od szumu wiatru w koronach drzew, przez mgły snujące się dolinami, po ten niepowtarzalny moment, gdy po stromym podejściu wreszcie osiągasz szczyt i świat otwiera się przed Tobą.
Po tych wszystkich latach wędrówek po polskich górach, momenty spędzone na Sasance wciąż zajmują szczególne miejsce w moich wspomnieniach. Jest w tym szczycie coś, co każe wracać – może to spokój, może autentyczność, a może po prostu poczucie, że odkryłeś miejsce, które wciąż pozostaje tajemnicą dla większości turystów.
Więc pakuj plecak, zakładaj buty trekkingowe i ruszaj na szlak – Sasanka czeka!
Najczęściej zadawane pytania
Czy szczyt Sasanka jest odpowiedni dla początkujących?
Tak, zwłaszcza jeśli wybierzesz niebieski szlak z Międzygórza. Jest on dobrze oznakowany, ma łagodne podejścia i liczne miejsca do odpoczynku. Nawet osoby o przeciętnej kondycji bez problemu osiągną szczyt.
Czy można wejść na Sasankę zimą?
Tak, ale wymaga to odpowiedniego przygotowania i doświadczenia. Szlaki nie są odśnieżane, a warunki mogą być trudne. Konieczne jest odpowiednie obuwie (najlepiej raki) i kijki trekkingowe. Nie polecam tego początkującym turystom.
Czy na trasie są źródła wody?
Na samych szlakach nie ma pewnych źródeł wody pitnej. Na niebieskim szlaku, około 1/3 drogi, znajduje się małe źródełko, ale w suchych okresach może wysychać. Zawsze zabieraj ze sobą zapas wody.
Czy na Sasance jest zasięg telefoniczny?
Generalnie tak, większość operatorów ma dobre pokrycie na szczycie i większości szlaków. Mogą jednak występować martwe strefy, szczególnie w głębokich dolinach i wąwozach.
Czy można biwakować w okolicy Sasanki?
Oficjalnie nie. Góry Bystrzyckie nie są parkiem narodowym, ale obowiązują tu standardowe zasady – biwakowanie dozwolone jest tylko w wyznaczonych miejscach, których w bezpośredniej okolicy Sasanki nie ma. Najbliższe pole namiotowe znajduje się przy Przełęczy Spalonej.
Czy szlaki na Sasankę są dostępne dla osób z niepełnosprawnością ruchową?
Niestety nie. Żaden ze szlaków nie jest przystosowany dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Osoby z lekką niepełnosprawnością ruchową mogą próbować niebieskiego szlaku z asystą, ale będzie to wymagające.