Bory Tucholskie

Wyobraź sobie miejsce, gdzie czas zwalnia, a jedynym dźwiękiem jest szum wiatru w koronach sosen i śpiew ptaków. Bory Tucholskie to jeden z największych kompleksów leśnych w Polsce, gdzie przyroda zachowała swój pierwotny charakter. Tutaj zdrowe powietrze miesza się z zapachem żywicy, a turkusowe jeziora ukryte są między sosnowymi lasami. To idealne miejsce dla każdego, kto szuka autentycznego kontaktu z naturą – czy to podczas spokojnego spaceru leśnymi ścieżkami, ekscytującego spływu kajakowego, czy rodzinnej wycieczki rowerowej. W tym przewodniku odkryjesz wszystko, co musisz wiedzieć, żeby w pełni wykorzystać wizytę w Borach Tucholskich i wrócić z niej z energią, której tak bardzo potrzebujesz w codziennym życiu.

Dlaczego Bory Tucholskie to wyjątkowe miejsce

Park Narodowy „Bory Tucholskie" został utworzony w 1996 roku i zajmuje powierzchnię ponad 4600 hektarów w województwie pomorskim, na terenie gmin Chojnice i Brusy. To jednak tylko niewielka część ogromnego kompleksu borów sosnowych, które rozciągają się na około 3000 kilometrów kwadratowych. Region ten otrzymał w 2010 roku prestiżowe uznanie UNESCO jako Rezerwat Biosfery, co potwierdza jego wyjątkowe znaczenie przyrodnicze na skalę światową.

Charakterystycznym elementem parku są sosnowe bory, które zajmują blisko 83 procent jego powierzchni. Pozostałe tereny to mozaika jezior, torfowisk, bagien i rzadkich łąk śródleśnych. Na obszarze parku znajduje się 21 jezior połączonych malowniczą Strugą Siedmiu Jezior, a wody zajmują ponad 11 procent całej powierzchni. To właśnie ta różnorodność ekosystemów sprawia, że Bory Tucholskie są domem dla setek gatunków roślin i zwierząt, w tym wielu rzadkich i chronionych.

Praktyczne informacje przed wizytą

Wstęp na teren Parku Narodowego Bory Tucholskie jest płatny. Bilet normalny kosztuje 6 złotych, a ulgowy 3 złote. Możesz kupić bilety online, w Centrum Edukacji Przyrodniczej w Chocińskim Młynie, w Gminnym Punkcie Informacji Turystycznej w Charzykowach lub w Kaszubskim Domu Rękodzieła Ludowego w Swornegaciach. Istnieją również miejsca na terenie parku, gdzie opłata nie jest pobierana – dotyczy to między innymi Terenowej Bazy Edukacyjnej w Bachorzu, punktu widokowego nad Jeziorem Charzykowskim czy ścieżki rowerowej Kaszubska Marszruta.

Park można zwiedzać od świtu do zmierzchu, wyłącznie pieszo lub rowerem, po oznakowanych szlakach i ścieżkach dydaktycznych. Nie ma tu pól biwakowych ani miejsc do nocowania – zakaz przebywania w nocy obowiązuje również na parkingach. Ze względu na ochronę przyrody zabronione jest wprowadzanie psów, z wyjątkiem drogi pilskiej biegnącej od Bachorza do Owinka. Te zasady mogą wydawać się restrykcyjne, ale to właśnie dzięki nim Bory Tucholskie zachowały swój dziki, nienaruszony charakter.

Atrakcje, które zapierają dech w piersiach

Dąb Bartuś i Jezioro Kacze Oko – leśne perły parku

Zacznij zwiedzanie od miejsca, które jest prawdziwym sercem parku. Dąb Bartuś to majestatyczny pomnik przyrody z szacowanym wiekiem około 600 lat. Ten ogromny dąb szypułkowy ma obwód przekraczający 670 centymetrów i wysokość około 25 metrów. W jego pniu znajduje się imponująca dziupla, która służy jako schronienie dla wiewiórek, kowalików i zięb. Stojąc pod tym drzewem, możesz niemal poczuć ciężar historii – Bartuś był świadkiem dziejów Polski przez sześć wieków, przetrwał wojny, epidemie i zmiany klimatyczne.

Tuż za dębem Bartuś rozpoczyna się drewniana kładka prowadząca wokół Jeziora Kacze Oko. Ta atrakcja zasługuje na szczególną uwagę, ponieważ jest to jeden z niewielu obszarów ochrony ścisłej udostępnionych zwiedzającym. Jezioro Kacze Oko to niewielki zbiornik dystroficzny o powierzchni zaledwie 0,69 hektara i maksymalnej głębokości 1,2 metra. Jego charakterystyczną cechą jest brunatna barwa wody, która wynika z obecności kwasów humusowych pochodzących z okolicznych torfowisk. Ten niezwykły kolor sprawia, że jezioro wygląda jak magiczne, tajemnicze oko przyglądające się nieskończonemu niebu.

Drewniana kładka o długości około 600 metrów wiedzie przez las i pozwala bezpiecznie obserwować unikalną przyrodę. Po drodze mijasz jezioro Płęsno, podziwiasz rzadkie rośliny wodne i mchy, a w porze letniej możesz obserwować kolorowe ważki krążące nad taflą wody. Na powierzchni jeziora pływają gągoły, a wśród roślin nadbrzeżnych można znaleźć rosiczkę okrągłolistną – owadożerną roślinę, która fascynuje swoim nietypowym sposobem zdobywania pożywienia. Całą trasę wokół Jeziora Kacze Oko i z powrotem do dębu Bartuś pokonasz w około 20 minut, ale warto poświęcić na to miejsce znacznie więcej czasu, aby w pełni docenić jego urok.

Punkt widokowy nad Jeziorem Charzykowskim

Jeśli szukasz miejsca, które oferuje panoramę zapierającą dech w piersiach, udaj się do punktu widokowego nad Jeziorem Charzykowskim. Usytuowany na wydmowym wzniesieniu, punkt ten serwuje zjawiskową panoramę na rozległe jezioro oraz ciągnące się po horyzont lasy sosnowe. Z tej perspektywy można również dostrzec miejscowość Małe Swornegacie oraz dwie wyspy na jeziorze. Wyspa Bachorska była w przeszłości odwiedzana przez harcerzy i służyła jako kryjówka dla partyzantów Armii Krajowej podczas drugiej wojny światowej. Druga wyspa, potocznie nazywana „Wyspą Miłości dla Początkujących", przed laty była popularnym miejscem spotkań i zabaw.

Dostęp do punktu widokowego jest bezpłatny i nie wymaga posiadania biletu wstępu do parku, co czyni go doskonałym punktem startowym dla zwiedzania. Parking znajduje się dosłownie kilka minut spacerem od wieży, więc nawet osoby z ograniczoną mobilnością mogą cieszyć się tym widokiem. O świcie lub w czasie zachodu słońca miejsce to nabiera wręcz mistycznego charakteru – światło odbijające się od tafli jeziora tworzy niezapomniane widowisko, które zostanie w pamięci na długo.

Pętla Lipnickiego – mozaika ekosystemów

Pętla Lipnickiego to jedna z najbardziej różnorodnych przyrodniczo atrakcji parku. Ta drewniana kładka wiedzie przez teren, na którym w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku wydobywano torf. Po zaprzestaniu eksploatacji pod koniec lat osiemdziesiątych w zagłębieniu po wyrobisku powstał niewielki zbiornik wodny otoczony przez torfowisko i bór bagienny. To doskonałe miejsce do obserwacji sukcesji wtórnej – procesu, w którym przyroda sama powraca na tereny zdegradowane przez człowieka.

Przejście Pętlą Lipnickiego to prawdziwa uczta dla zmysłów. Co chwilę zmienia się krajobraz i roślinność – od wysokich traw, przez niskie krzewy iglaste, gęsto rosnące drzewa, małe jezioro, bagna, i znów wysokie trawy. To miejsce pokazuje, jak dynamiczna i odporna jest natura, gdy damy jej szansę na odrodzenie. Dla fotografów przyrody to idealna lokalizacja – różnorodność kolorów i tekstur sprawia, że każde ujęcie może być wyjątkowe.

Centrum Edukacji Przyrodniczej – brama do wiedzy

Jeśli chcesz lepiej przygotować się do wizyty w parku lub pogłębić swoją wiedzę o Borach Tucholskich, koniecznie odwiedź Centrum Edukacji Przyrodniczej w Chocińskim Młynie. Muzeum mieści się w budynku wzorowanym na dziewiętnastowiecznym dworku i oferuje szereg multimedialnych wystaw poświęconych przyrodzie parku. Zwiedzanie trwa około godziny, a podczas wizyty odkryjesz fascynujące szczegóły o torfowiskach, sosnowych borach, unikalnych mieszkańcach parku i błyszczących jeziorach.

Wstęp do muzeum jest bezpłatny, ale obowiązuje wcześniejsza rezerwacja. Godziny wejść są ściśle określone: od poniedziałku do piątku o 9:00, 11:00 oraz 13:00. Na terenie folwarku warto również odwiedzić zagrodę pokazową zwierząt, gdzie przebywają stare rasy zwierząt gospodarskich zagrożone wyginięciem. W zagrodzie można również zobaczyć dzikie zwierzęta, które trafiły tutaj z Ośrodka Rehabilitacji Dzikich Zwierząt – bieliki, myszołowy, kruki, kuny domowe, jeże wschodnie, wiewiórki pospolite i wiele innych. Te zwierzęta z różnych przyczyn nie mogą już wrócić na wolność, ale w zagrodzie otrzymują najlepszą możliwą opiekę.

Wieża widokowa w Trzebcinach – lekcja odporności natury

Osobliwą atrakcją Borów Tucholskich jest wieża widokowa w Trzebcinach, która pozwala obserwować nie piękno dziewiczej przyrody, ale proces jej odradzania się po kataklizmie. W lipcu 2012 roku przez Bory Tucholskie przetoczył się potężny huragan – tornado, które powa

liło na ziemię ponad 550 hektarów lasów. Zniszczenia były tak ogromne, że postanowiono wybudować wieżę widokową, aby pokazać skalę katastrofy oraz niezwykłą zdolność natury do regeneracji.

Z ostatniego piętra drewnianej konstrukcji roztacza się widok na młode drzewa i krzewy, które powoli odbudowują las. To miejsce przypomina o potędze natury – zarówno jej niszczącej sile, jak i niesamowitej zdolności do odrodzenia. Widok ten jest jednocześnie przejmujący i pełen nadziei. Pokazuje, że nawet po największych zniszczeniach przyroda potrafi powrócić do życia. Wstęp na wieżę jest bezpłatny, a parking znajduje się przy drodze głównej między Tleniem a Tucholą.

Szlaki turystyczne – odkryj Bory na swoich warunkach

Szlaki piesze – dla miłośników spokojnych wędrówek

Bory Tucholskie oferują sieć dobrze oznakowanych szlaków pieszych, które prowadzą przez najpiękniejsze zakątki parku. Najważniejszym szlakiem jest niebieski Szlak Brdy, który biegnie przez park i łączy kluczowe atrakcje. To właśnie tym szlakiem dotrzesz z Małych Swornegaci do dębu Bartuś i Jeziora Kacze Oko – jedna z najpopularniejszych tras w parku.

Innym interesującym szlakiem jest zielony, który prowadzi przez jeziora Małe i Wielkie Gacno, dąb Bartuś, jezioro Płęsno i jezioro Ostrowite. Ta trasa ma długość około 22 kilometrów i pozwala poznać różnorodność ekosystemów wodnych parku. Jezioro Gacno Wielkie to jeden z ośmiu zbiorników lobeliowych w parku, charakteryzujących się unikalną roślinnością – lobelią jeziorną i porybinem jeziornym, które rosną na dnie jeziora. Nad brzegiem jeziora znajduje się drewniana kładka w kształcie serca, z której można obserwować te rzadkie rośliny oraz liczne gatunki ważek fruwających nad wodą.

Dla osób preferujących krótsze wycieczki doskonałym wyborem jest ścieżka dydaktyczna Jelenia Wyspa w Tucholskim Parku Krajobrazowym. Ta trasa o długości około 3,5 kilometra prowadzi nad rzeką Stążką i oferuje 10 przystanków edukacyjnych. Najciekawiej wyglądają torfowiska oraz bagna rzeki, a dla uatrakcyjnienia spaceru wybudowano drewnianą wieżę widokową, z której można podziwiać okolicę. Parking znajduje się na samym początku ścieżki przy drodze z Tlenia do Tucholi.

Szlaki rowerowe – dla poszukiwaczy przygód na dwóch kółkach

Bory Tucholskie to raj dla rowerzystów. Przez park przebiegają dwa główne szlaki rowerowe. Czarny szlak prowadzi z Drzewicza przez dąb Bartuś do Bachorza i ma długość 8,6 kilometra. Niebieski szlak rowerowy jest dłuższy – 13 kilometrów – i prowadzi przez Łąki Józefowskie, Pętlę Lipnickiego, Nieryba i Drzewicz.

Szczególnie warta uwagi jest Kaszubska Marszruta – system szlaków rowerowych rozciągających się na terenie powiatu chojnickiego. Łączna długość czterech szlaków wynosi około 200 kilometrów, a niespełna 5 kilometrów odcinek zahacza o tereny Parku Narodowego Bory Tucholskie, łącząc Bachorze z Małymi Swornegaciami. Szlaki te prowadzą przez najciekawsze miejsca regionu pod względem przyrodniczym, kulturowym i historycznym. Na stronie powiatu Tuchola można pobrać przewodnik po trasach rowerowych z mapami i szczegółowymi opisami każdego szlaku.

Dla najbardziej wytrwałych dostępny jest długodystansowy niebieski Szlak Brdy łączący Bydgoszcz z Konarzynami – to ponad 200 kilometrów wspaniałej przygody przez serce Borów Tucholskich.

Spływy kajakowe – przeżyj przygodę na wodzie

Rzeka Brda – królowa borowiackich rzek

Rzeka Brda to jedna z najpiękniejszych tras kajakowych nie tylko w Polsce, ale według wielu również w całej Europie. Brda płynie z północy na południe, co czyni ją wyjątkową na mapie polskich rzek. Jej całkowita długość to 238 kilometrów, a większa część trasy znajduje się w otulinie Parku Narodowego Bory Tucholskie oraz na terenie Zaborskiego i Tucholskiego Parku Krajobrazowego.

Szlak Brdy uważany jest za łatwy i bezpieczny, idealny dla rodzin z dziećmi oraz osób rozpoczynających swoją przygodę z kajakarstwem. Rzeka jest dobrze oznakowana, ma rozwiniętą infrastrukturę w postaci baz noclegowych, przystani wodnych i pól biwakowych. Nurt jest spokojny, a przeszkody nieliczne, co sprawia, że spływ jest relaksujący i przyjemny. Jednocześnie Brda oferuje wystarczająco dużo urozmaicenia, by nie było nudno – meandruje przez jeziora, łąki i lasy, tworząc malownicze krajobrazy.

Środkowy odcinek Brdy przecina rynnowe jeziora Równiny Charzykowskiej, następnie rzeka biegnie przez Bory Tucholskie, by na koniec dotrzeć do Bydgoszczy i wpaść do Wisły. Najpopularniejsze trasy spływu to odcinki od Charzykowa przez Małe Swornegacie, Konarzyny, Zbrzycę, Laskę, Drzewicz i Mylof. Można rozpocząć spływ w miejscowości Mylof, gdzie znajduje się elektrownia wodna z 1848 roku – najstarszy tego typu zbiornik w Polsce.

Piekiełko – odcinek dla miłośników adrenaliny

Dolny odcinek Brdy od Mylofu charakteryzuje się większym spadkiem – nurt jest tu bystrzejszy i bardziej żywy. Najbardziej ekscytująca część to uroczysko Piekiełko w okolicy Tucholi. W tym miejscu Brda nabiera górskiego charakteru, nurt staje się szybki, a kajakarzy czekają wiry, powalone drzewa i głazy tworzące zdradliwe progi. To miejsce wymaga większej wprawy i uwagi, ale dostarcza sporą dawkę adrenaliny. Przed spływem warto zatrzymać się w miejscowości Świt, gdzie rośnie skupisko siedmiusetletnich dębów – to wspaniałe miejsce na krótki odpoczynek i podziwianie natury.

Lokalny firmy organizują spływy kajakowe i wypożyczają sprzęt w miejscowościach takich jak Swornegacie, Tleń czy Mylof. Ich oferta obejmuje zarówno jednodniowe rodzinne wycieczki, jak i kilkudniowe ekspedycje. Wypożyczane kajaki to nowoczesne modele Vista i Prijon, wygodne i bezpieczne. W cenę zwykle wchodzi transport kajaków do miejsca rozpoczęcia spływu oraz powrotny do bazy, a także kompletne wyposażenie – wiosła i kapoki. Koszt wynajmu to około 80-120 złotych za kajak dwuosobowy na dzień, w zależności od sezonu i długości trasy.

Praktyczne wskazówki dla kajakarzy

Planując spływ kajakowy, pamiętaj o kilku istotnych zasadach bezpieczeństwa. Zawsze sprawdź stan kajaka przed wyruszeniem i używaj kapoka ochronnego przez cały spływ. Podręczny bagaż pakuj do wodoodpornego worka lub folii. Telefon komórkowy trzymaj w specjalnej wodoodpornej osłonce. Na kajakach absolutnie nie wolno spożywać alkoholu – to najczęstsza przyczyna wypadków na wodzie.

Najwięcej wywrotek zdarza się podczas wsiadania i wysiadania z kajaka. Zapamiętaj prostą zasadę: noga, pupa, noga. Najpierw stawiasz jedną nogę w kajaku, potem siadasz, a na końcu wnosisz drugą nogę. To pozwoli uniknąć niespodziewanej kąpieli na początku spływu. Jeśli płyniesz z dziećmi, wybieraj spokojniejsze odcinki i planuj krótsze etapy z przerwami na odpoczynek.

Najlepszy czas na spływy kajakowe to maj i czerwiec, kiedy poziom wody jest odpowiedni, a pogoda zwykle sprzyja. Lipiec i sierpień to sezon wysoki z największym ruchem turystycznym. We wrześniu spływów jest mniej, ale przyroda w kolorach jesieni tworzy niezapomniane tło dla przygody.

Flora i fauna – żywe skarby Borów

Rośliny, które zaskakują

Mimo że Bory Tucholskie to w przeważającej części monokultura sosnowa, flora parku jest zaskakująco bogata i różnorodna. Na terenie Parku Narodowego stwierdzono występowanie około 682 gatunków roślin naczyniowych, co stanowi około 33 procent całej flory Polski niżowej. Dodatkowo występuje tu około 194 gatunki mchów i 35 gatunków wątrobowców.

Szczególnie cenne są rośliny torfowiskowe i bagienne, które objęto ścisłą ochroną. Do zagrożonych i rzadkich w Polsce gatunków należą rosiczki – okrągłolistna, pośrednia i długolistna. Te fascynujące rośliny mięsożerne łapią owady za pomocą lepkich kropel na swoich liściach. Inne chronione gatunki to widłaki, pływacz zwyczajny, grzybień biały (nazywany również lilia wodna) i elisma wodna.

W jeziorach parku rosną unikalne rośliny wodne charakterystyczne dla ubogich, oligotroficznych zbiorników. Lobelia jeziorna występuje w Polsce tylko w około 130 jeziorach Pojezierza Pomorskiego, a w Borach Tucholskich można ją zobaczyć w ośmiu jeziorach lobeliowych. Towarzyszy jej poryblin jeziorny – gatunek tworzący pod wodą gęste łąki, które stanowią schronienie dla młodych ryb i bezkręgowców.

Na torfowiskach występują liczne gatunki mchów i torfowców, żurawina błotna oraz bagno zwyczajne. Rezerwat Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego chroni największe skupienie cisów w Europie – około 4000 drzew, w tym najgrubszy osobnik o obwodzie 250 centymetrów i wieku szacowanym na około tysiąc lat.

Zwierzęta, które możesz spotkać

Fauna Borów Tucholskich liczy prawie 200 gatunków kręgowców i ponad 1300 bezkręgowców. Podczas spaceru po lesie możesz natknąć się na sarnę europejską, jelenia szlachetnego czy dzika. Wieczorami i nocami aktywne są lisy, borsuki i tchórze zwyczajne. W parkowych jeziorach żyje wydra europejska – jeden z najbardziej zagrożonych ssaków w Polsce.

Bory Tucholskie to prawdziwy raj dla miłośników ptaków. Na terenie parku stwierdzono występowanie 130 gatunków ptaków, z czego 98 to gatunki lęgowe. Można tu spotkać majestatycznego bielika, błotniaka stawowego, orlika krzykliwego i żurawia zwyczajnego. Nad jeziorami elegancko pływają łabędzie nieme, gągoły i cyraneczki. W lesie gniazdują puszczyki, puchacze i sóweczki. Prawdziwą rzadkością jest rybołów – ptak, który poluje nurkując z lotu do wody, by wyłowić rybę.

Symbol parku to głuszec – choć ten gatunek nie występuje tu od 1975 roku, jego wizerunek przypomina o tym, jak działalność człowieka może wpływać na przyrodę i dlaczego ochrona jest tak ważna. Obecność głuszca w logo parku to symboliczne ostrzeżenie i zobowiązanie do lepszej ochrony przyrody.

W jeziorach żyje 28 gatunków ryb, z których dwa – koza pospolita i różanka pospolita – objęte są całkowitą ochroną. Dominują płoć, karaś, lin, kleń i leszcz, a wśród drapieżników – okoń, szczupak i węgorz. W Jeziorze Ostrowite jako jedynym w Borach występuje sielawa i sieja.

Bezkręgowce to najbardziej liczna grupa zwierząt. Odnotowano tu 45 gatunków ważek, w tym trzeplę zieloną i łunicę czerwoną. W parku występuje 42 gatunki motyli dziennych i 256 gatunków motyli nocnych. Szczególnie warto zwrócić uwagę na kolorowego zimorodka – ptaka, który wybiera Bory Tucholskie ze względu na czystość lokalnych rzek i obfitość ryb.

Praktyczne informacje dla zwiedzających

Jak dojechać i gdzie zaparkować

Najłatwiej dotrzeć do Borów Tucholskich przez Bydgoszcz, która jest bramą do regionu. Z Bydgoszczy do Tucholi jedzie się około godziny, a do Chojnic kolejne 30 minut. Do Parku Narodowego można także dojechać koleją – pociągi docierają do Chojnic z Bydgoszczy od południa oraz z Kościerzyny i Trójmiasta od północy. Fragment linii kolejowej na północ od Chojnic przebiega przez teren parku, co pozwala podziwiać bory już z okna pociągu.

Na terenie parku znajduje się pięć miejsc postojowych: w Klosnowie, w Bachorzu przy cumowisku łodzi wędkarskich i przy wjeździe do osady służbowej w Bachorzu, u ujścia Strugi Siedmiu Jezior oraz przy punkcie widokowym nad Jeziorem Charzykowskim. Parkingi są bezpłatne, ale miejsca mogą być ograniczone w weekendy i dni świąteczne. Najlepiej przybywać wcześnie rano, kiedy jest spokojniej i łatwiej znaleźć miejsce.

Najlepsze bazy wypadowe

Jeśli planujesz dłuższy pobyt, wybierz jedną z turystycznych miejscowości w okolicy parku. Swornegacie to miejscowość z kaszubskim klimatem, gdzie znajdziesz świetne regionalne restauracje, hotele, pensjonaty i agroturystyki. Warto odwiedzić Kaszubski Dom Rękodzieła Ludowego, miejscową plażę z kąpieliskiem oraz przystań. Chojnice to największe miasto w okolicy i brama do Parku Narodowego. Na rynku znajdziesz kilka dobrych restauracji, a warto również odwiedzić zabytkowe mury warowne z basztami i Muzeum Historyczno-Etnograficzne.

Inne popularne miejscowości to Tuchola, stolica Borów z 14 tysiącami mieszkańców, oraz Wiele – jedna z najbardziej popularnych miejscowości wypoczynkowych nad jeziorami Wielewskim i Ciepłym z silnie rozbudowaną infrastrukturą turystyczną. Ceny noclegu w regionie są konkurencyjne – pokój w pensjonacie to koszt od 100 złotych za noc, domki letniskowe od 200 złotych, a agroturystyka od 80 złotych za osobę. Warto rezerwować miejsca z wyprzedzeniem, szczególnie na lipiec i sierpień.

Podsumowanie – Twoja przygoda czeka

Park Narodowy Bory Tucholskie to miejsce, które przekracza zwykłe wyobrażenie o polskich lasach. To żywy organizm, pełen tajemnic i niespodzianek, gdzie każda ścieżka prowadzi do nowego odkrycia. Czy to będzie sześciusetletni dąb Bartuś z jego mądrym spojrzeniem na świat, czy brunatne wody Kaczego Oka ukryte w leśnej gęstwinie, czy ekscytujący spływ przez uroczysko Piekiełko – każde doświadczenie w Borach zostawi trwały ślad w Twojej pamięci.

Najważniejsze to zaplanować wizytę zgodnie z własnymi zainteresowaniami. Jeśli szukasz spokoju i regeneracji, wybierz spokojne spacery szlakami pieszymi. Jeśli potrzebujesz adrenaliny, spróbuj rowerowej przygody Kaszubską Marszrutą lub spływu kajakowego Brdą. Jeśli fascynuje Cię przyroda, poświęć czas na obserwację ptaków nad jeziorami lub poszukiwanie rzadkich roślin na torfowiskach.

Bory Tucholskie czekają, by podzielić się z Tobą swoim spokojem i pięknem. Zabierz wygodne buty, aparat fotograficzny i otwarte serce – to wszystko, czego potrzebujesz, by przeżyć niezapomnianą przygodę w jednym z najcenniejszych przyrodniczo miejsc w Polsce. Nie zwlekaj – zaplanuj swoją wizytę już teraz i daj się porwać magii północnych lasów.

By Tadeusz Malczuk

Tadeusz Malczuk to doświadczony górołaz, który od ponad 30 lat przemierza górskie szlaki w Polsce i za granicą. Pochodzi z Nowego Sącza, gdzie jako dziecko zakochał się w Beskidach, ale to Tatry skradły jego serce na dobre. Z wykształcenia leśnik, z zamiłowania fotograf i gawędziarz, który potrafi godzinami opowiadać o szlakach, schroniskach i spotkaniach z dziką przyrodą. Tadeusz wierzy, że w górach człowiek najbardziej zbliża się do siebie – to jego azyl, przestrzeń do kontemplacji i oddechu od zgiełku codzienności. Nigdy nie wyrusza w drogę bez termosu z herbatą z lipy, mapy papierowej i notesu, w którym zapisuje myśli oraz obserwacje z wędrówek. Od lat dokumentuje swoje wyprawy na blogu „Wędrowny Duch Gór”, gdzie łączy refleksje, zdjęcia i praktyczne porady dla miłośników górskich wędrówek.