Zastanawiasz się, co kryje się za intrygującą nazwą Narożnik w Górach Stołowych? Jeśli szukasz miejsca z zapierającymi dech widokami, które jednocześnie nie jest oblegane przez tłumy turystów, ten skalisty szczyt powinien znaleźć się na Twojej liście. Narożnik to nie tylko wspaniały punkt widokowy, ale także miejsce pełne historii, tajemnic i niezwykłych formacji skalnych. Poznaj z nami ten mniej znany, ale równie fascynujący zakątek Gór Stołowych!
Gdzie znajduje się Narożnik i jak się tam dostać?
Narożnik to szczyt w polskiej części Gór Stołowych wznoszący się na wysokość 849 m n.p.m. (choć różne źródła podają wartości od 837 do 851 m). Znajduje się na południowy wschód od Lisiej Przełęczy, która oddziela go od masywu Skalniaka. To właśnie położenie na "narożniku" płaskowyżu Gór Stołowych nadało temu miejscu nazwę.
Dojazd do Narożnika jest wyjątkowo prosty. Jadąc malowniczą Drogą Stu Zakrętów (droga nr 387) z Kudowy-Zdroju w kierunku Karłowa, znajdziesz dwa parkingi w okolicy Lisiej Przełęczy:
- Parking przy Lisiej Przełęczy – główny punkt startowy wycieczek na Narożnik (współrzędne GPS: 50.461566, 16.345502)
- Parking Białe Skały – znajdujący się około 200 metrów dalej (współrzędne GPS: 50.462026, 16.348315)
Co najlepsze, oba parkingi są bezpłatne! Jednak w sezonie letnim, szczególnie w weekendy, zapełniają się dość szybko. Warto więc przyjechać wcześnie rano, by bez problemu znaleźć miejsce.
Z parkingu zobaczysz tablice informacyjne i oznaczenia szlaków. Na Narożnik prowadzi niebieski szlak, który jest doskonale oznakowany. Od momentu opuszczenia samochodu do punktu widokowego na szczycie dzieli Cię zaledwie około 10-15 minut marszu.
Charakterystyka Narożnika – geologia i krajobraz
Narożnik to prawdziwy geologiczny skarb. Jest zbudowany z piaskowców ciosowych górnych, które stanowią najmłodszą warstwę Gór Stołowych. Ta formacja powstała około 100 milionów lat temu, gdy obszar dzisiejszych Gór Stołowych był dnem płytkiego morza. Rzeki niosły z lądu materiały, które osadzały się na dnie, tworząc kolejne warstwy.
To, co czyni Narożnik naprawdę wyjątkowym, to jego charakterystyczna budowa. Ku zachodowi i południu szczyt opada pionowymi ścianami o wysokości kilkudziesięciu metrów, co tworzy spektakularny kontrast z łagodną wierzchowiną. Te strome urwiska są rezultatem naturalnych procesów erozyjnych, które przez miliony lat kształtowały piaskowcowe płyty.
Wierzchołek Narożnika jest częściowo pokryty lasem świerkowym regla dolnego, jednak w miejscach, gdzie wychodnie skalne wychodzą na powierzchnię, otwierają się wspaniałe punkty widokowe. W szczelinach skalnych można zauważyć brzozy, które doskonale radzą sobie w trudnych warunkach, zakorzeniając się w najmniejszych pęknięciach. To właśnie one, szukając składników odżywczych, przyczyniają się do powolnego, ale nieustannego przekształcania krajobrazu.
Ciekawostką przyrodniczą jest fakt, że z powodu specyficznego mikroklimatu, w głębokich szczelinach skalnych Narożnika śnieg potrafi zalegać znacznie dłużej niż w okolicy, czasem nawet do późnej wiosny.
Szlak na Narożnik – praktyczne informacje
Szlak na Narożnik to jedna z krótszych tras w Górach Stołowych, co czyni ją idealną opcją na krótki wypad lub jako dodatek do innych atrakcji w okolicy. Oto najważniejsze informacje, które powinieneś znać przed wyruszeniem:
Stopień trudności: Trasa jest krótka, ale niekoniecznie łatwa. Na szlaku znajdziesz strome podejście z kamienistym podłożem, wystającymi korzeniami i skałkami. Nie jest to jednak trudność, której nie pokonałaby osoba o przeciętnej kondycji.
Czas przejścia: Z parkingu na Lisiej Przełęczy na szczyt Narożnika dojdziesz w około 10-15 minut. Powrót tą samą trasą zajmie Ci podobną ilość czasu.
Co zabrać ze sobą?
- Wygodne buty trekkingowe z dobrą przyczepnością (podłoże bywa śliskie, szczególnie po deszczu)
- Woda do picia
- Przekąska energetyczna
- Kurtka przeciwwiatrowa (na szczycie bywa wietrznie)
- Aparat fotograficzny (panoramy są warte uwiecznienia!)
- Mapa turystyczna lub aplikacja z mapą offline
Dla kogo odpowiedni jest ten szlak?
Szlak na Narożnik jest odpowiedni dla większości turystów, od dzieci (powyżej 5-6 lat) po seniorów o dobrej kondycji. Nie jest to trasa odpowiednia dla osób z problemami z poruszaniem się lub z lękiem wysokości (w punkcie widokowym nie ma barierek ochronnych).
Narożnik z dziećmi – czy to dobry pomysł?
Tak, pod warunkiem że dzieci są już przyzwyczajone do górskich wędrówek. Trasa jest stosunkowo krótka, co minimalizuje ryzyko znudzenia, a skalne formacje i fantastyczne widoki z pewnością zaciekawią najmłodszych. Należy jednak zachować szczególną ostrożność w okolicy punktów widokowych, gdzie występują strome urwiska bez zabezpieczeń.
Pętla przez Narożnik, Skały Puchacza i Białe Skały
Jeśli dysponujesz większą ilością czasu, warto rozważyć przejście pełnej pętli, która oprócz Narożnika obejmuje również inne atrakcyjne miejsca. Ta trasa to prawdziwa gratka dla miłośników malowniczych widoków i niezwykłych formacji skalnych.
Przebieg trasy:
- Start z parkingu na Lisiej Przełęczy
- Niebieskim szlakiem na Narożnik
- Dalej niebieskim szlakiem przez Kopę Śmierci do Skał Puchacza
- Zielonym szlakiem do Białych Skał
- Żółtym szlakiem powrót na Lisią Przełęcz
Długość trasy: Około 7 km
Czas przejścia całej pętli: Według map turystycznych to około 2 godziny, ale w praktyce większość turystów potrzebuje 3-4 godzin. Dlaczego? Bo po drodze napotkasz tyle fascynujących miejsc, że będziesz chciał się zatrzymać, podziwiać widoki, robić zdjęcia i eksplorować okoliczne formacje skalne.
Atrakcje po drodze:
-
Kopa Śmierci – wzgórze o intrygującej nazwie, pochodzącej od niemieckiego "Totenkopf" (trupia czaszka). W okolicy znajduje się formacja skalna przypominająca ludzką czaszkę.
-
Skalna Czaszka – niezwykła formacja skalna przypominająca czaszkę, zlokalizowana niedaleko niebieskiego szlaku. Jest oznaczona, więc nie musisz schodzić ze szlaku, by ją zobaczyć.
-
Skały Puchacza – imponujące urwisko będące pozostałością po dawnym kamieniołomie piaskowca, z którego roztacza się wspaniała panorama na okoliczne góry.
-
Białe Skały – zespół piaskowcowych formacji o fantazyjnych kształtach i białawym zabarwieniu, tworzących malowniczy labirynt skalny.
Trudność poszczególnych odcinków:
Cała trasa nie jest szczególnie wymagająca, ale wymaga podstawowej kondycji i sprawności. Najtrudniejszy jest początkowy odcinek podejścia na Narożnik oraz fragmenty z korzeniami i skałkami. Po deszczu szlak może być śliski i błotnisty. W okolicy Skał Puchacza szlak prowadzi w pobliżu stromych urwisk, co wymaga zachowania szczególnej ostrożności, zwłaszcza przez osoby z dziećmi lub lękiem wysokości.
Porady dla turystów:
- Zarezerwuj więcej czasu niż sugerują przewodniki – warto zatrzymywać się i podziwiać liczne punkty widokowe
- Na szlaku możesz spotkać powalone drzewa, które utrudniają przejście – to efekt działalności kornika i naturalnych procesów w lesie
- Zabierz ze sobą zapas wody i przekąski – na trasie nie ma źródeł wody ani punktów gastronomicznych
- Jeśli wybierasz się z psem, pamiętaj że w Parku Narodowym Gór Stołowych pies musi być prowadzony na smyczy
Panorama z Narożnika – co widać z punktu widokowego?
Punkty widokowe na Narożniku oferują jedne z najpiękniejszych panoram w całych Górach Stołowych. Przestronna platforma widokowa pozwala podziwiać rozległe krajobrazy we wszystkich kierunkach.
Patrząc na południe i zachód, zobaczysz:
- Majestatyczny Szczeliniec Wielki (919 m n.p.m.) – najwyższy szczyt Gór Stołowych
- Góry Bystrzyckie z charakterystycznym profilem
- Góry Orlickie rozciągające się na horyzoncie
- Obniżenie Dusznickie z malowniczo położonymi miejscowościami
Z kolei kierując wzrok na północ i wschód, dostrzeżesz:
- Wzniesienia Wzgórz Lewińskich
- Doliny potoków wijących się wśród zalesionych wzgórz
- Przy dobrej widoczności – nawet zarys Masywu Śnieżnika
Widok urozmaicają dynamiczne zmiany światła w ciągu dnia, a także zjawiska atmosferyczne, takie jak "morze mgieł", które często zalega w dolinach, podczas gdy wyższe partie gór kąpią się w słońcu.
Najlepszy czas na podziwianie widoków:
Panorama z Narożnika jest spektakularna o każdej porze roku i dnia, jednak szczególnie pięknie prezentuje się:
- Wczesnym rankiem, gdy pierwsze promienie słońca oświetlają skały
- Późnym popołudniem, gdy miękkie, złote światło podkreśla fakturę piaskowcowych formacji
- Jesienią, gdy lasy mienią się różnymi odcieniami czerwieni i złota
- Po przejściu frontu atmosferycznego, gdy powietrze jest wyjątkowo przejrzyste
Zachody słońca z Narożnika:
Narożnik jest jednym z najlepszych miejsc w Górach Stołowych do podziwiania zachodów słońca. Z racji położenia i ukształtowania terenu, możesz obserwować, jak słońce chowa się za horyzontem, zalewając okoliczne góry ciepłym, pomarańczowym światłem. To idealny moment na refleksję i fotografię, choć pamiętaj o bezpiecznym powrocie przed zapadnięciem zmroku lub zabraniu latarki czołowej.
Narożnik jako miejsce wspinaczkowe
Pionowe ściany Narożnika to nie tylko gratka dla oczu, ale również raj dla wspinaczy. Strome urwiska piaskowcowych skał przyciągają entuzjastów wspinaczki skalnej z całej Polski i nie tylko.
Na ścianach Narożnika wytyczono ponad 100 dróg wspinaczkowych o różnym stopniu trudności. Wspinacze cenią sobie to miejsce ze względu na jakość skały, różnorodność dróg i wspaniałe widoki, które można podziwiać podczas aktywności.
Historia wspinaczki na Narożniku sięga czasów przedwojennych, gdy niemieccy wspinacze z saksońskiego klubu wspinaczkowego rozpoczęli eksplorację tego terenu około 1910 roku. Po II wojnie światowej miejsce to zostało na długi czas zapomniane przez środowisko wspinaczkowe, ale obecnie znów cieszy się popularnością.
Zasady wspinania w Parku Narodowym Gór Stołowych:
Wspinaczka w Parku Narodowym Gór Stołowych jest regulowana przez szczegółowe przepisy. Jeśli planujesz wspinaczkę na Narożniku, pamiętaj o następujących zasadach:
- Wspinaczka jest dozwolona tylko w wyznaczonych rejonach
- Obowiązuje zakaz używania magnezji
- Należy przestrzegać zasad ochrony przyrody
- Nie wolno tworzyć nowych dróg bez odpowiednich zezwoleń
- Przed wspinaczką warto zapoznać się z aktualnymi regulacjami dyrekcji parku
Dla kogo przeznaczony jest ten teren wspinaczkowy?
Z uwagi na zróżnicowane trudności dróg, Narożnik oferuje możliwości zarówno dla początkujących wspinaczy, jak i doświadczonych sportowców. Jednak ze względu na specyfikę piaskowca jako materiału skalnego oraz przepisy parku narodowego, wspinaczka tutaj wymaga odpowiedniego przygotowania i znajomości technik wspinaczkowych właściwych dla tego typu skał.
Historia i ciekawostki związane z Narożnikiem
Narożnik, jak wiele miejsc w Górach Stołowych, ma swoją fascynującą historię i tajemnice, które dodają temu miejscu dodatkowego wymiaru.
Pochodzenie nazwy:
Polska nazwa "Narożnik" nawiązuje do położenia szczytu na narożniku płaskowyżu Gór Stołowych. Dawna niemiecka nazwa "Eckstein" miała podobne znaczenie (Eck – róg, narożnik; Stein – kamień, skała).
Tragiczne wydarzenia z 1997 roku:
Niestety, historia Narożnika ma również swoją mroczną kartę. W 1997 roku przy szlaku wiodącym przez szczyt doszło do tragicznego wydarzenia – zostali zastrzeleni dwoje studentów Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Mimo upływu lat, sprawca tej zbrodni nie został ujawniony, co rodzi liczne teorie i domysły. Na szczycie znajduje się tablica upamiętniająca ofiary, a w miejscu zbrodni umieszczono dwa krzyże.
Kopa Śmierci i Skalna Czaszka – skąd takie nazwy?
Niedaleko Narożnika znajduje się szczyt o złowrogiej nazwie "Kopa Śmierci". Nazwa ta pochodzi od niemieckiego określenia "Totenkopf" (trupia czaszka) i wiąże się z kształtem formacji skalnej w jej pobliżu. Skalna Czaszka to niezwykła formacja, w której naturalne procesy erozyjne utworzyły kształt przypominający ludzką czaszkę, z wyraźnymi oczodołami powstałymi w miejscach, gdzie niegdyś znajdowały się bąble powietrza uwięzione w skale. Według lokalnych przekazów, w Górach Stołowych można znaleźć ponad dwadzieścia takich skalnych "czaszek", choć nie wszystkie są oznaczone na szlakach.
Te intrygujące nazwy i formacje skalne od lat rozbudzają wyobraźnię turystów i są przedmiotem lokalnych legend. Nie mają one jednak związku z tragicznym morderstwem z 1997 roku, jak czasem błędnie się sugeruje.
Inne atrakcje w pobliżu Narożnika
Okolice Narożnika obfitują w ciekawe miejsca, które warto odwiedzić podczas wycieczki. Oto kilka propozycji, które możesz łatwo połączyć z wizytą na Narożniku:
Fort Karola
Znajdujący się na zboczach góry Ptak, zaledwie kilkanaście minut marszu od parkingu na Lisiej Przełęczy. To pozostałości dawnego fortu, z którego roztacza się wspaniały widok na Szczeliniec Wielki. Do fortu prowadzi krótka ścieżka oznaczona zielonym trójkątem na białym tle. To świetna opcja na dodatkowy, krótki spacer przed lub po wizycie na Narożniku.
Skały Puchacza
Malownicze urwisko powstałe w miejscu dawnego kamieniołomu, działającego do końca II wojny światowej. To doskonały punkt widokowy, z którego można podziwiać m.in. Urwisko Batorowskie. Skały Puchacza znajdują się na szlaku niebieskim, prowadzącym dalej od Narożnika.
Białe Skały
Zespół skał piaskowcowych o charakterystycznym białym zabarwieniu. Między poszczególnymi formacjami znajdują się głębokie szczeliny i jary, dzięki czemu skały przypominają wolnostojące wieże lub baszty. Niektóre z nich mają zabawne nazwy, takie jak Bubek czy Prosiaczek. Do Białych Skał można dotrzeć zielonym szlakiem od Skał Puchacza.
Lisia Przełęcz
Miejsce, gdzie znajduje się parking, to nie tylko punkt startowy wycieczek, ale również interesująca przełęcz z ciekawą historią. W okolicy przełęczy krzyżują się liczne szlaki turystyczne.
Szosa Stu Zakrętów
Droga nr 387 łącząca Radków z Kudową-Zdrojem, przy której znajdują się parkingi prowadzące na Narożnik, to jedna z najbardziej malowniczych tras samochodowych w Polsce. Kręta droga wijąca się przez Góry Stołowe oferuje fascynujące widoki i dostęp do wielu atrakcji regionu.
Narożnik czy Szczeliniec Wielki i Błędne Skały – co wybrać?
Góry Stołowe są znane przede wszystkim z dwóch głównych atrakcji – Szczelińca Wielkiego i Błędnych Skał. Czy warto więc poświęcać czas na odwiedzenie mniej znanego Narożnika?
Porównanie atrakcji:
| Aspekt | Narożnik | Szczeliniec Wielki / Błędne Skały |
|---|---|---|
| Krajobraz | Punkty widokowe, pionowe ściany | Labirynty skalne, formacje o fantazyjnych kształtach |
| Natężenie ruchu | Umiarkowane, czasem pusto | Duże tłumy, szczególnie w sezonie |
| Opłaty | Brak (darmowe wejście) | Bilety wstępu do Parku Narodowego |
| Czas zwiedzania | Krótki (punkt widokowy) lub dłuższy (pętla) | Dłuższy, min. 2-3 godziny na atrakcję |
| Dojazd i parking | Łatwy dojazd, bezpłatne parkingi | Trudności z parkowaniem w szczycie sezonu |
Dla kogo lepszy Narożnik:
- Dla osób ceniących spokój i mniej zatłoczone miejsca
- Dla miłośników panoramicznych widoków
- Dla osób dysponujących ograniczonym czasem
- Dla osób, które chcą uniknąć opłat za wstęp
- Dla wspinaczy i fotografów zachodu słońca
Dla kogo lepsze Szczeliniec i Błędne Skały:
- Dla osób szukających najbardziej znanych atrakcji regionu
- Dla miłośników skalnych labiryntów i formacji
- Dla rodzin z dziećmi, które docenią "przygodowy" charakter tras
- Dla osób, które chcą doświadczyć "klasycznych" Gór Stołowych
Zalety Narożnika:
Największą zaletą Narożnika jest brak tłumów i biletów wstępu, które są wymagane przy zwiedzaniu Szczelińca Wielkiego i Błędnych Skał. Dodatkowo, punkty widokowe na Narożniku oferują szerszą panoramę niż te na Szczelińcu, który jest częściowo ograniczony lasem.
Jak połączyć wszystkie atrakcje w jednym wyjeździe:
Idealnym rozwiązaniem jest zaplanowanie kilkudniowego pobytu w Górach Stołowych i poświęcenie jednego dnia na każdą z głównych atrakcji. Jeśli jednak dysponujesz tylko jednym dniem, warto rozważyć poranny wypad na Narożnik (1-2 godziny), a następnie przejazd do Szczelińca Wielkiego lub Błędnych Skał na pozostałą część dnia.
Porady praktyczne
Najlepszy czas na odwiedzenie Narożnika:
Narożnik można odwiedzać przez cały rok, ale najlepsze warunki panują od późnej wiosny do wczesnej jesieni (maj-październik). Zimą szlaki mogą być oblodzone i śliskie, co wymaga dodatkowej ostrożności i odpowiedniego wyposażenia.
Jeśli chcesz uniknąć tłumów, najlepiej zaplanować wizytę w dni powszednie. Z kolei jeśli marzysz o spektakularnych fotografiach, warto pojawić się o wschodzie lub zachodzie słońca.
Co zabrać ze sobą:
- Wygodne buty trekkingowe z dobrą przyczepnością
- Odzież dostosowana do pory roku i warunków atmosferycznych
- Plecak z wodą i przekąskami
- Krem z filtrem przeciwsłonecznym (nawet w pochmurne dni)
- Mapa lub aplikacja z mapami offline
- Powerbank do telefonu
- Apteczka pierwszej pomocy
- Kurtka przeciwdeszczowa/przeciwwiatrowa (pogoda w górach bywa zmienna)
- Latarka (szczególnie jeśli planujesz zostać na zachód słońca)
Zasady bezpieczeństwa:
- Nie zbliżaj się zanadto do krawędzi urwisk – nie ma tam barierek ochronnych
- Nie schodź ze szlaku, szczególnie w obszarach ochrony ścisłej
- Dostosuj trasę do swoich możliwości i warunków pogodowych
- Poinformuj kogoś o planowanej trasie i przewidywanym czasie powrotu
- Sprawdź prognozę pogody przed wyjściem
- W przypadku burzy jak najszybciej zejdź ze szczytu
Dlaczego warto odwiedzić Narożnik:
Narożnik to miejsce, które łączy w sobie wiele zalet – spektakularne widoki, fascynującą geologię, bogatą historię i relatywnie łatwą dostępność. W przeciwieństwie do najpopularniejszych atrakcji Gór Stołowych, możesz tu cieszyć się spokojem i kameralną atmosferą, jednocześnie podziwiając równie piękne krajobrazy.
To idealne miejsce zarówno na krótki wypad, jak i punkt startowy dłuższej, fascynującej wędrówki. Niezależnie od tego, czy jesteś doświadczonym turystą, czy dopiero zaczynasz swoją przygodę z górami, Narożnik ma Ci wiele do zaoferowania.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Jak długo trwa wejście na Narożnik?
Z parkingu na Lisiej Przełęczy na szczyt Narożnika dojdziesz w około 10-15 minut. Pełna pętla przez Narożnik, Skały Puchacza i Białe Skały zajmuje około 3-4 godzin.
Czy szlak na Narożnik jest trudny?
Szlak na Narożnik nie jest szczególnie trudny, ale wymaga podstawowej kondycji. Występują strome podejścia, kamieniste i korzeniaste ścieżki, które mogą być wyzwaniem dla osób nieprzywykłych do górskich wędrówek.
Czy za wejście na Narożnik trzeba płacić?
Nie, wejście na Narożnik jest bezpłatne, mimo że znajduje się na terenie Parku Narodowego Gór Stołowych. Opłaty obowiązują tylko przy wejściu na Szczeliniec Wielki i Błędne Skały.
Czy można wejść na Narożnik z psem?
Tak, na teren Parku Narodowego Gór Stołowych można wejść z psem, ale musi on być prowadzony na smyczy. Zasada ta obowiązuje ze względu na ochronę przyrody oraz bezpieczeństwo – w okolicy są strome urwiska.
Czy w okolicy znajdują się jakieś schroniska?
W bezpośrednim sąsiedztwie Narożnika nie ma schronisk górskich. Najbliższe schroniska to Schronisko PTTK "Na Szczelińcu" (na Szczelińcu Wielkim) oraz Schronisko PTTK "Pasterka" w miejscowości Pasterka. W okolicznych miejscowościach (Karłów, Kudowa-Zdrój, Duszniki-Zdrój) znajduje się wiele pensjonatów, hoteli i kwater prywatnych.
Narożnik to jedno z tych miejsc, które udowadniają, że najbardziej znane atrakcje niekoniecznie są najbardziej wartościowe. Ten niewielki szczyt w Górach Stołowych oferuje wszystko, czego można oczekiwać od górskiej wycieczki – wspaniałe widoki, ciekawą geologię, fascynującą historię i możliwość bliskości z naturą. Co najważniejsze, możesz to wszystko doświadczyć bez tłumów i biletów wstępu. Następnym razem, gdy będziesz planować wycieczkę w Góry Stołowe, koniecznie uwzględnij Narożnik w swoim planie – nie pożałujesz!