Czy wiesz, że w Gorcach istnieje miejsce, gdzie widoki na Tatry zapierają dech w piersiach, a historia splatała się z legendami przez setki lat? Lubań to szczyt, który odmieni Twoje spojrzenie na górską turystykę w Polsce. Z wysokości 1225 metrów roztaczają się tu panoramy, które śmiało można nazwać jednymi z najpiękniejszych w całych Beskidach. Czeka na Ciebie nowoczesna wieża widokowa, fascynujące ruiny dawnych schronisk i szlaki, które poprowadzą Cię przez najciekawsze zakątki tego magicznego pasma.
Lubań w Gorcach to nie tylko szczyt – to pełna przygód destynacja, która oferuje wszystko, czego potrzebujesz dla udanej górskiej przygody. Od najkrótszych tras familijnych po wielogodzinne wędrówki dla wytrwałych piechurow.
Dlaczego Lubań zasługuje na miejsce w Twojej górskiej bucket liście?
Wyobraź sobie szczyt, który posiada dwa wierzchołki o niemal identycznej wysokości – to właśnie charakterystyczna cecha Lubania. Wschodni wierzchołek, zwany Średnim Groniem, ukryty jest wśród gęstych koron drzew, natomiast zachodni szczyt oferuje spektakularne panoramy na 360 stopni.
To, co wyróżnia Lubań spośród innych gorczańskich szczytów:
Pomiędzy dwoma wierzchołkami rozpościera się malownicza polana Wierch Lubania – naturalna sala widowiskowa, z której obserwujesz majestatyczne Tatry, delikatne kontury Pienin i pofałdowane grzbiety Beskidów. To miejsce, gdzie w latach 70. ubiegłego wieku po obfitych deszczach tworzyło się tajemnicze górskie jeziorko.
Lubań góruje nad pięcioma miejscowościami: Ochotnicą Dolną, Tylmanową, Grywałdem, Krośnicą i Kluszkowcami. Ta centralna lokalizacja czyni go doskonałą bazą wypadową dla odkrywania całego regionu Gorców.
Na południowych stokach szczyt skrywa rezerwat przyrody Modrzewie – jedną z najbardziej wartościowych oaz przyrody w regionie. Tutaj rosną rzadkie gatunki roślin, w tym ostrożeń głowacz i ostrożeń dwubarwny, a czasem możesz spotkać majestatycznego głuszca.
Wieża widokowa na Lubaniu – 30 metrów nad chmurami
Drewniana wieża widokowa powstała w 2015 roku jako efekt europejskiego projektu "Enklawa aktywnego wypoczynku w sercu Gorców". Jej 30-metrowa konstrukcja nawiązuje architekturą do tradycyjnych drewnianych kościołów regionu – to prawdziwe arcydzieło górskiego rzemiosła.
Wejście na wieżę prowadzi przez 138 schodów z wygodnymi platformami odpoczynku co 8 kondygnacji. Taras widokowy znajduje się na wysokości 20 metrów i jest wyposażony w tablice informacyjne, które pomogą Ci zidentyfikować wszystkie widoczne szczyty.
Co zobaczysz z wieży na Lubaniu?
Na południu rozpościerają się Tatry w całej okazałości – od Bielskich, przez Wysokie, aż po Zachodnie. U ich stóp lśni powierzchnia Jeziora Czorsztyńskiego, a za nim widać charakterystyczne wzniesienia Magury Spiskie. Na wschodzie wyłaniają się łagodne kontury Pienin i Beskidu Sądeckiego, na północy dominuje Beskid Wyspowy z królującą Mogielicą, a na zachodzie ciągną się pozostałe szczyty Gorców z Turbaczem na czele.
Wieża nosi imię majora Józefa Chlipały "Lubańskiego", pochodzącego z Ochotnicy Dolnej, który zginął podczas II wojny światowej. Wstęp na wieżę jest bezpłatny przez cały rok, a na szczycie znajdziesz kolekcjonerską pieczątkę – jedną z czterech "gorczańskich wież" (pozostałe to Magurki, Gorc i Koziarz).
Najlepsze szlaki na Lubań – który wybrać dla siebie?
Na Lubań prowadzi aż 9 różnych szlaków, co czyni go jednym z najbardziej dostępnych szczytów w Gorcach. Każda trasa ma swój unikalny charakter i poziom trudności.
Szlak niebieski z Przełęczy Snozka – najkrótszy i najpopularniejszy
Czas przejścia: 2,5 godziny w jedną stronę
Długość: 5,5 km
Przewyższenie: 566 metrów
Trudność: łatwa do średniej
To Twoja najlepsza opcja, jeśli chcesz dotrzeć na szczyt najkrótszą drogą. Szlak rozpoczyna się na bezpłatnym parkingu przy Przełęczy Snozka w Kluszkowcach. Pierwsza godzina prowadzi przez malowniczą gorczańską łąkę okrążającą górę Żar – dawny krater wulkaniczny. Następnie wchodzisz w zalesioną część trasy, która prowadzi już bezpośrednio na szczyt.
Po drodze mijasz fascynujące ruiny schroniska z czasów przedwojennych – miejsca pełnego dramatycznej historii z okresu II wojny światowej.
Alternatywne szlaki dla różnych preferencji
Szlak czerwony z Krościenka nad Dunajcem: 4 godziny, 860 m przewyższenia – dla tych, którzy lubią większe wyzwania i chcą podążać fragmentem Głównego Szlaku Beskidzkiego.
Szlak zielony z Tylmanowej: 3,5 godziny, 910 m przewyższenia – stromy, ale prowadzący przez piękne lasy bukowe.
Szlak niebieski z Ochotnicy Dolnej: 3 godziny, 744 m przewyższenia – doskonały dla tych, którzy rozpoczynają wędrówkę od zabytkowego drewnianego kościoła.
| Szlak | Czas | Przewyższenie | Trudność | Dla kogo |
|---|---|---|---|---|
| Niebieski z Przełęczy Snozka | 2,5h | 566m | Łatwa | Rodziny, początkujący |
| Czerwony z Krościenka | 4h | 860m | Średnia | Doświadczeni turyści |
| Zielony z Tylmanowej | 3,5h | 910m | Średnia/trudna | Wytrwali wędrowcy |
| Niebieski z Ochotnicy | 3h | 744m | Średnia | Miłośnicy kultury |
Studencka baza namiotowa – serce społeczności górskiej
Studencka Baza Namiotowa Lubań to prawdziwa legenda polskiej turystyki górskiej. Funkcjonuje od 1967 roku, co czyni ją najdłużej działającą bazą namiotową w polskich górach. Prowadzona przez Studenckie Koło Przewodników Górskich z Krakowa, stała się miejscem kultowym w środowisku miłośników gór.
Baza działa w miesiącach wakacyjnych (czerwiec-sierpień) i oferuje 56 miejsc noclegowych w namiotach 2-4 osobowych. Możesz też rozbić własny namiot na rozległej polanie Wierch Lubania. Do dyspozycji masz jadalnię w dużym namiocie, drewnianą wiatę ze stołami i ławami oraz dostęp do świeżej wody ze źródełka znajdującego się tuż przy szlaku.
Dlaczego warto tu zostać na noc?
Wschody słońca na Lubaniu to jedno z najpiękniejszych widowisk, jakie możesz zobaczyć w polskich górach. Gdy pierwszy promienie rozświetlają szczyty Tatr, a mgły snują się po dolinach, rozumiesz, dlaczego to miejsce ma opinię magicznego. Wieczorami przy ognisku w bazie namiotowej rodzą się przyjaźnie na całe życie – to społeczność ludzi, którzy góry kochają ponad wszystko.
Tajemnicze historie i legendy Lubania
Nazwa "Lubań" pojawiła się dopiero w 1881 roku – wcześniej szczyt nazywano Luboniem. Zmiana nastąpiła, aby uniknąć mylenia z szczytem o tej samej nazwie w Beskidzie Wyspowym.
Legenda o przeklętym bacy
Według ludowych podań Lubań to miejsce przeklęte i magiczne zarazem. Lokalni czarownicy mieli toczyć na szczycie spory między sobą. Pewnego razu jeden z baców-czarowników wypowiedział straszliwe przekleństwo, po którym całe stado owiec wraz z juhasami zapadło się pod ziemię. Podobno 25 lipca, w dniu świętego Jakuba, z tego miejsca wydobywają się spod ziemi okrzyki juhasów i brzęczą dzwoneczki owiec.
Dramatyczna historia schronisk
Na Lubaniu stały kiedyś dwa schroniska turystyczne, a ich losy były równie dramatyczne jak miejscowe legendy. Pierwsze schronisko przy Samorodach, wybudowane przez Tatrzańskie Towarzystwo Narciarzy w latach 1936-1939, miało około 100 miejsc noclegowych. Podczas II wojny światowej służyło jako punkt etapowy dla polskich partyzantów.
24 września 1944 roku Niemcy spalili schronisko, zabijając dwóch ukrywających się partyzantów. Na pamiątkę tych tragicznych wydarzeń przy ruinach stoi metalowy krzyż, a na cmentarzu w Ochotnicy Dolnej spoczywają bohaterowie.
Drugie schronisko, zbudowane w latach 1973-1974 na polanie Wyrobki, spłonęło doszczętnie w styczniu 1978 roku po uderzeniu pioruna. Obecnie trwają przygotowania do budowy trzeciego schroniska na Lubaniu – prace mają rozpocząć się w 2025 roku.
Papieski szczyt
Lubań ma szczególne znaczenie w kontekście górskich wędrówek Jana Pawła II. Pod wieżą widokową znajduje się kamienny ołtarz i krzyż papieski z pamiątkową tablicą ze słowami: "Gorce bardzo kochałem, a na Lubaniu wiele razy byłem".
Ukryte skarby w okolicy – co jeszcze warto zobaczyć
Rezerwat przyrody Modrzewie
Na południowych stokach Lubania kryje się florystyczny rezerwat Modrzewie o powierzchni 10,67 hektara. Utworzony w 1959 roku chroni stanowiska modrzewia polskiego – drzewa osiągającego tu imponujące rozmiary. To doskonałe miejsce na spacer, szczególnie jesienią, gdy modrzewie żółkną i zrzucają igły, tworząc rdzawy dywan na ścieżkach.
Samorody – skalny balkon Lubania
Poniżej polany Wierch Lubania znajdziesz wychodnie piaskowców magurskich zwane Samorodami. Ta skalista ambonka to niezwykle urokliwe i ciche miejsce, rzadko odwiedzane przez turystów. To idealne miejsce na kontemplację i podziwianie okolicy z innej perspektywy.
Organy Hasiora na Przełęczy Snozka
Zanim ruszysz na szczyt, zajrzyj do 13-metrowej rzeźby "Organy" autorstwa Władysława Hasiora z 1966 roku. Ta charakterystyczna konstrukcja miała rozdzierać chmury i grać jak eolska harfa podczas wiatrów. Choć nigdy nie spełniła muzycznych zamierzeń autora, podczas remontu w 2010 roku otrzymała pasterskie dzwonki.
Góra Wdżar – dodatkowy bonus
Tuż przy parkingu na Przełęczy Snozka wznosi się góra Wdżar (767 m), oferująca dodatkową dawkę widoków za minimalny wysiłek. To doskonałe miejsce na rozgrzewkę przed główną wędrówką lub na spokojny spacer z dziećmi. Na zboczach Wdżaru działają wyciąg krzesełkowy, park linowy i letni tor saneczkowy.
Praktyczny przewodnik – kiedy jechać i co zabrać
Najlepszy czas na wizytę
Wiosna (kwiecień-maj) to idealny moment dla tych, którzy cenią sobie spokój i chcą zobaczyć ośnieżone szczyty Tatr. Mniej turystów, świeża zieleń i doskonała przejrzystość powietrza.
Lato (czerwiec-sierpień) oznacza pełną turystyczną infrastrukturę – czynną bazę namiotową, ale też największe tłumy. Jeśli planujesz nocleg w bazie, rezerwuj miejsce z wyprzedzeniem.
Jesień (wrzesień-październik) to prawdziwy hit – złota polska jesień w Gorcach to widowisko nie z tej ziemi. Idealne warunki fotograficzne i komfortowe temperatury.
Zima (listopad-marzec) dla doświadczonych turystów – zapierające dech widoki podczas inwersji, ale wymagana znajomość zimowych technik górskich.
Co spakować do plecaka
Podstawowe wyposażenie:
- Buty trekkingowe z dobrą podeszwą (szlaki mogą być śliskie)
- Warstwowe ubranie (pogoda w górach zmienia się szybko)
- Kurtka przeciwdeszczowa
- Zapas wody (co najmniej 1,5 litra na osobę)
- Wysokokaloryczne przekąski
- Apteczka turystyczna
- Latarka czołowa (szczególnie jesienią i zimą)
Dla fotografów:
- Statyw (wschody słońca na wieży to magiczne chwile)
- Filtry polaryzacyjne (dla lepszego kontrastu górskich krajobrazów)
- Dodatkowe akumulatory (niskie temperatury szybciej je wyczerpują)
Dojazd i parking
Adres: Przełęcz Snozka, 34-440 Kluszkowce
Współrzędne GPS: 49.450933, 20.318422
Parking: bezpłatny, około 50 miejsc
Dojazd z Krakowa: autostrada A4 w kierunku Katowic, następnie S7 do Nowego Targu, dalej drogą 969 w kierunku Krościenka nad Dunajcem. Przełęcz Snozka znajduje się po prawej stronie, około 10 km przed Krościenkiem.
Z Warszawy: S7 przez Radom i Kielce do Krakowa, następnie jak wyżej. Całkowity czas podróży: około 5 godzin.
Praktyczne wskazówki bezpieczeństwa
Sprawdź prognozę pogody – warunki w górach mogą się zmieniać błyskawicznie. Szczególnie uważaj na burze latem i oblodzenie zimą.
Powiadom kogoś o swojej trasie – zostaw informację o planowanej godzinie powrotu u osoby, która nie jedzie z Tobą w góry.
Nie schodź ze szlaków – niektóre fragmenty tras na Lubaniu przebiegają przez nieoznakowane ścieżki wymagające dobrej orientacji w terenie.
Pamiętaj o pieczątce – znajduje się na szczycie wieży widokowej i jest częścią systemu "Zdobywca 4 wież" w Gorcach.
Lubań czeka na Ciebie
Lubań w Gorcach to szczyt, który ma w sobie wszystko – spektakularne widoki, fascynującą historię, doskonałą infrastrukturę turystyczną i niepowtarzalną atmosferę. Bez względu na to, czy jesteś doświadczonym himalaistą, czy dopiero zaczynasz przygodę z górami, ten szczyt z pewnością zostanie w Twojej pamięci na długo.
Wieża widokowa oferuje jedne z najpiękniejszych panoram w polskich górach, szlaki dostosowane są do różnych poziomów zaawansowania, a bogata historia miejsca dodaje wędrówce głębszego wymiaru. To miejsce, które odwiedzisz raz, ale do którego będziesz wracać w myślach przez lata.
Pakuj plecak, sprawdzaj pogodę i ruszaj na odkrywanie tego magicznego zakątka Gorców. Lubań już na Ciebie czeka – z otwartymi ramionami wieży widokowej i najbardziej zapierającymi dech panoramami, jakie możesz sobie wyobrazić.