Wspinaczka skałkowa to ekscytująca aktywność na świeżym powietrzu, która w ostatnich latach zyskała na popularności. Coraz więcej osób odkrywa dreszczyk emocji związany z pokonywaniem pionowych ścian skalnych i przekraczaniem swoich fizycznych i psychicznych granic. Chociaż wspinaczka skałkowa może wydawać się zniechęcająca dla początkujących, jest to niezwykle satysfakcjonujący sport, którego każdy może się nauczyć dzięki odpowiednim instrukcjom i praktyce.
Ten przewodnik obejmuje podstawy wspinaczki skałkowej, w tym niezbędny sprzęt, techniki, wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i nie tylko, aby pomóc Ci rozpocząć przygodę ze wspinaczką skałkową.
Czym jest wspinaczka skałkowa?
Wspinaczka skałkowa polega na wspinaniu się po pochyłych formacjach skalnych przy użyciu specjalistycznego sprzętu i technik wspinaczkowych. Można to robić w pomieszczeniach zamkniętych na ściankach wspinaczkowych, lub na zewnątrz na naturalnych ścianach skalnych. Istnieje kilka różnych stylów wspinaczki skałkowej:
- Bouldering – Wspinaczka po skalnych, kilkumetrowych blokach do której nie jest używana lina asekurująca.
- Top Rope Climbing – Lina wspinaczkowa w tym stylu wspinania jest zakotwiczona na szczycie trasy, a drugi koniec jest przywiązany do wspinacza. Ten styl pozwala wspinaczom skupić się na technice bez obawy o upadek.
- Wspinaczka z prowadzeniem – Wspinacz nosi uprząż przymocowaną do liny i umieszcza tymczasowe kotwice podczas wspinaczki. Wspinaczka z prowadzeniem wymaga dodatkowych umiejętności, aby bezpiecznie umieścić sprzęt i przypiąć linę.
- Free Soloing – wspinaczka bez lin i zabezpieczeń. Ten niezwykle niebezpieczny styl jest zalecany tylko dla bardzo doświadczonych wspinaczy.
Niezależnie od preferowanego stylu, wspinaczka skałkowa to świetna opcja dla wszystkich szukających wyzwań fizycznych i psychicznych.
Różne rodzaje wspinaczki skałkowej
Istnieje kilka dyscyplin i stylów wspinaczki skałkowej:
Wspinaczka skałkowa w pomieszczeniach
Obejmuje to wspinanie się po sztucznych blokach skalnych na ściance wspinaczkowej. Ścianki wspinaczkowe pozwalają wspinaczom trenować przez cały rok w kontrolowanym środowisku. Ustawienie trasy można również dostosować do różnych poziomów umiejętności.
Wspinaczka sportowa na świeżym powietrzu
Ten styl wspinaczki wykorzystuje na stałe przymocowane śruby wywiercone w skale, które służą jako ochrona. Trasy sportowe są często bardzo atletyczne i wymagające.
Wspinaczka tradycyjna lub tradowa
Wspinacze tradowi umieszczają swój własny sprzęt ochronny w szczelinach podczas wspinaczki. Wspinaczka tradowa wymaga umiejętności bezpiecznego umieszczania i zdejmowania sprzętu.
Bouldering
Bouldering koncentruje się na wspinaczce na wysokości kilku metrów na głazach lub małych ścianach skalnych.Do asekuracji podczas tej wspinaczki może posłużyć crashpad, czyli specjalny materac, pozwalający na bezpieczne lądowanie po odpadnięciu ze skały.
Wspinaczka alpejska
Wspinaczka alpejska obejmuje zdobywanie większych szczytów i ścian górskich. Dodatkowy sprzęt, taki jak czekany i raki, jest używany do wspinaczki po śniegu i lodzie. Dobrze znane miejsca do wspinaczki alpejskiej obejmują kanadyjskie Góry Skaliste i europejskie Alpy.
Korzyści ze wspinaczki skałkowej
Wspinaczka skałkowa to znacznie więcej niż zdobywanie nowych szczytów. Oto niektóre z najważniejszych zalet tego ekscytującego sportu:
- Trening całego ciała – wspinaczka angażuje wszystkie główne grupy mięśni ciała. Buduje ogólną siłę, wytrzymałość, elastyczność i kontrolę nad ciałem.
- Koncentracja – Koncentracja wymagana jest do wprowadzenia sekwencji uchwytów i zaplanowania następnego ruchu.
- Rozwiązywanie problemów – Wspinaczka po różnych rodzajach ścian skalnych stanowi wyzwanie dla ciała, oraz umysłu i uczy rozwiązywania pojawiających się bieżących problemów.
- Budowanie pewności siebie – przekraczanie własnych granic i pokonywanie lęków na skalnej ścianie buduje pewność siebie. Wspinaczka może również zwiększyć odporność.
- Aktywność społeczna – asekuracja i wspieranie partnerów wspinaczkowych pogłębia komunikację i zacieśnia więzi. Jest to okazja do powstania trwałych znajomości.
- Radość z obcowania z naturą – wspinaczka przenosi Cię do pięknych, naturalnych środowisk i pozwala doświadczyć natury z wyjątkowej, pionowej perspektywy.
- Odstresowanie – regularny wysiłek fizyczny i skupienie umysłu zapewniają ucieczkę od codziennych stresów.
Wskazówki bezpieczeństwa dla początkujących wspinaczy
Ważną kwestią dla osób zaczynających swoją przygodę ze wspinaczką jest zadbanie o bezpieczeństwo. Oto kilka kluczowych wskazówek w tym zakresie:
- Weź udział w kursie wspinaczkowym, lub lekcje u instruktora, aby nauczyć się właściwych technik.
- Wybieraj trasy w granicach swoich możliwości i stopniowo pnij się w górę.
- Zawsze dokładnie sprawdzaj uprzęże, węzły, przyrządy asekuracyjne i mocowania lin.
- Używaj komend wyraźnie i komunikuj się z osobą asekurującą.
- Nigdy nie wychodź poza swoją strefę komfortu. Lepiej robić to powoli.
- Noś kask wspinaczkowy z certyfikatem CE, aby chronić głowę.
- Noś przy sobie małą apteczkę pierwszej pomocy na wypadek drobnych urazów, takich jak zadrapania lub skaleczenia.
- Sprawdź lokalną prognozę pogody i unikaj wspinaczki podczas burzy lub silnego wiatru.
- Dowiedz się, jak bezpiecznie spadać z liną, nie blokując rąk ani nóg.
Przestrzeganie tych podstawowych środków ostrożności pozwoli uniknąć wielu stresujących sytuacji, oraz wypadków.
Podstawy wspinaczki skałkowej dla początkujących
Dla początkujących świat lin, uprzęży, urządzeń asekuracyjnych i karabinków może wydawać się skomplikowany i stanowić wyzwanie. Jednak nauka podstawowych umiejętności i technik wspinaczki przygotuje Cię do rozpoczęcia przygody z tą aktywnością. Oto kluczowe podstawy, które powinien znać każdy początkujący.
Niezbędny sprzęt do wspinaczki skałkowej
Posiadanie odpowiedniego sprzętu jest kluczowe dla bezpiecznej wspinaczki. Oto minimalny wymagany sprzęt:
Uprząż – Zakładana wokół bioder i nóg uprząż jest punktem połączenia z liną podczas asekuracji lub zjazdu na linie. Upewnij się, że jest dobrze dopasowana.
Przyrząd asekuracyjny – ten element wyposażenia wytwarza tarcie w celu kontrolowania liny podczas asekuracji wspinacza od dołu. Wyróżniamy przyrządy klasyczne, półautomatyczne i automatyczne.
Lina – Liny wspinaczkowe są elastyczne, aby zapobiec upadkowi rozciągając się. Lina o długości 50-70 m jest standardem do wspinaczki skałkowej.
Karabinki – metalowe pierścienie z otwieranym zamkiem, niezbędny element dla każdego wspinacza. Używane do łączenia liny ze sprzętem i zabezpieczeniem.
Buty wspinaczkowe – ściśle przylegające buty z gumowymi podeszwami, które poprawiają przyczepność, oraz charakteryzują się elastycznością.Dodatkowo buty te mogą różnić się między sobą takimi parametrami jak asymetria, materiał, czy sposób zapięcia.
Woreczek na kredę i kreda – kreda gimnastyczna pomaga utrzymać suche dłonie, zapewniając lepszą siłę chwytu. Woreczek na kredę zapewnia do niej łatwy dostęp podczas wspinaczki.
Ruchy i techniki wspinaczkowe
Oprócz sprzętu, kilka podstawowych ruchów i technik wspinaczkowych pomoże ci zacząć wspinać się po ścianach skalnych:
Trzy punkty kontaktu – Zawsze utrzymuj trzy z czterech kończyn na ścianie, aby zapewnić stabilność i równowagę. Poruszaj jedną kończyną na raz.
Używaj stóp – utrzymuj ciężar ciała na stopach tak często, jak to możliwe, nie podciągaj się góry tylko rękami.
Przenoszenie ciężaru ciała – Płynnie przechodź między chwytami, przenosząc ciężar ciała między stopami i dłońmi. Nie wykonuj szybkich, gwałtownych ruchów.
Odpoczynek na ścianie – Odciąż swoje ramiona, od czasu do czasu odpoczywając, aby odzyskać trochę siły.
Używaj prostych ramion – Trzymaj ramiona prosto z odblokowanymi łokciami, jeśli to możliwe, aby oszczędzać energię i zmniejszyć obciążenie.
Skup wzrok – Zwróć uwagę na ułożenie dłoni i stóp na linii ruchu. Nie patrz w dół ani na swoje stopy.
Wiązanie węzłów i asekuracja
Będziesz musiał wiedzieć, jak zawiązać kilka kluczowych węzłów i asekurować partnera wspinaczkowego:
Węzeł ósemkowy – Służy do przywiązania wspinaczkowego końca liny do uprzęży. Węzeł zatrzaskowy zapobiega przedostawaniu się liny.
Podwójny węzeł rybacki – Łączy dwa końce liny, tworząc pętlę lub wiązanie w sprzęcie. Musi być prawidłowo zawiązany.
Zaczep goździkowy – szybko mocuje linę do karabinków, śrub lub sprzętu. Przydatny do asekuracji.
Munter hitch(półwyblinka) – wiązanie liny w zaczepie wokół karabinka używane podczas asekuracji lub zjazdu.
Opanowanie tych podstawowych umiejętności i technik wspinaczkowych pozwoli nabrać Ci pewności siebie i zbuduje zdolność do rozpoczęcia wspinaczki na trasach dla początkujących. Nie spiesz się, skup się na płynnych ruchach i bezpieczeństwie, pozwalając sobie na poznawanie wspinaczki krok po kroku.
Podstawy wspinaczki skałkowej w pomieszczeniach
Dla nowych wspinaczy, ścianki wspinaczkowe w pomieszczeniach zapewniają wygodne, odporne na warunki atmosferyczne środowisko do nauki tego sportu. Ustawienie w pomieszczeniu pozwala również spotkać innych wspinaczy i zdobyć doświadczenie przed wyjściem na zewnątrz. Oto kilka wskazówek, jak rozpocząć wspinaczkę skałkową w pomieszczeniach:
Wybór miejsca do treningu
Poszukaj miejsca, które w ofercie posiada:
- Obszary do boulderingu – Niskie ściany bez lin do ćwiczenia krótkich wspinaczek.
- Różne poziomy tras – Powinny być dostępne zarówno trasy dla początkujących jak i dla zaawansowanych.
- Doświadczony personel – może nauczyć cię prawidłowej asekuracji i technik wspinaczki.
- Wypożyczalnie – wypożyczane uprzęże, buty i torby kredowe ułatwiają rozpoczęcie treningów.
Pierwsze kroki na ściance
Podczas pierwszej wizyty:
- Sprawdź, czy oferują lekcje wprowadzające.
- Zapytaj o opcje członkostwa, jeśli planujesz przychodzić regularnie.
- Dobierz wygodną uprząż i parę butów wspinaczkowych.
- Kup kredę lub wypożycz torbę na kredę, aby ręce pozostały suche.
- Zacznij od najłatwiejszych tras boulderowych.
- Ćwicz wiązanie węzłów, techniki asekuracji i komendy wspinaczkowe na poziomie gruntu.
- Obserwuj i ucz się od innych wspinaczy.
Wspinaczka po linie
Jest to najlepszy styl dla początkujących, którzy zaczynają swoją przygodę z siłownią:
- Przywiąż jeden koniec liny za pomocą węzła ósemkowego.
- Poproś partnera o asekurację z ziemi, podając linę przez przyrząd asekuracyjny przymocowany do jego uprzęży.
- Na początek spróbuj pokonać trasy w granicach swoich możliwości.
- Korzystaj z systemów automatycznej asekuracji, aby ćwiczyć bez partnera.
- Pracuj nad płynną techniką wspinaczki i używaj stóp, aby odciążyć ramiona.
Bouldering
Bouldering to wspinaczka po krótszych trasach blisko ziemi bez użycia lin. Jak zacząć:
- Zeskanuj wzrokiem trasę przed wspinaczką, aby zwizualizować sposób wejścia na górę.
- Zacznij od łatwych tras i schodź w dół, zamiast zeskakiwać.
- Zwróć uwagę na swoje lądowanie i innych wspinaczy wokół ciebie.
- Użyj boulderingu, aby ćwiczyć trudne ruchy i budować siłę.
- Spróbuj przejść wzdłuż ściany, aby rozwinąć technikę.
Kryta ścianka wspinaczkowa jest idealna do nauki podstawowych umiejętności wspinaczkowych, ruchu i bezpieczeństwa. Powoli buduj solidne podstawy, zdobywając doświadczenie.
Podstawy wspinaczki skałkowej na świeżym powietrzu
Wyjście na zewnątrz, aby wspinać się na prawdziwej skale, jest ekscytującym doświadczeniem po szlifowaniu swoich umiejętności w pomieszczeniach. Oto kilka wskazówek, jak rozpocząć przygodę ze wspinaczką linową i sportową na świeżym powietrzu:
Wybór miejsca do wspinaczki dla początkujących
Poszukaj odkrytych turni z:
- Łatwymi, umiarkowanymi trasami – Zacznij od tych polecanych początkującym.
- Śrubowanymi trasami– Wstępnie nawiercone śruby są bezpieczniejsze niż samodzielne umieszczanie sprzętu tradowego.
- Oznaczeniami – dobrze oznaczone trasy pomagają wybrać odpowiednią ścieżkę wspinaczki.
- Podejściami – Skały z krótkimi podejściami są najlepsze dla początkujących.
- Zezwoleniem właściciela terenu – upewnij się, że wspinaczka w tym miejscu jest legalna, nie jest to teren prywatny.
Znajdowanie partnerów do wspinaczki
- Dołącz do lokalnych grup wspinaczkowych – świetny sposób na poznanie doświadczonych partnerów. Sprawdź grupy choćby na Facebooku i tematyczne fora dyskusyjne.
- Idź z przewodnikiem wspinaczkowym – wynajęcie przewodnika jest droższe, ale zmniejsza ryzyko wypadku i pomaga uczyć właściwych technik.
- Weź udział w kursie – jest to świetne miejsce do poznania osób zainteresowanych tą aktywnością.
- Uważnie sprawdzaj potencjalnych partnerów – wybieraj świadomych bezpieczeństwa wspinaczy z większym doświadczeniem niż ty.
- Rozważ zatrudnienie trenera na początku – usuwa presję polegania na niedoświadczonych partnerach.
Prowadzenie wspinaczki na świeżym powietrzu
Kiedy jesteś już gotowy, aby spróbować wspinaczki na świeżym powietrzu:
- Najpierw poćwicz na ściankach w pomieszczeniu– poczuj się komfortowo podczas asekuracji i wpinania śrub.
- Zacznij znacznie poniżej swoich możliwości – wybierz trasę o 2-3 stopnie poniżej swoich umiejętności.
- Jasno komunikuj się z osobą asekurującą – uzgodnij komendy przed rozpoczęciem zjazdu.
- Przetestuj uchwyty przed obciążeniem – delikatnie pociągnij, aby upewnić się, że są solidne.
Wspinaczka wielowyciągowa
Skorzystaj z poniższych rad, jeśli ćwiczysz na dłuższych trasach, które wymagają wielu większego doświadczenia:
- Używaj podwójnych lin – pozwala to na łatwiejsze zarządzanie liną podczas wędrówek po wielu stanowiskach.
- Noś ze sobą mały ekwipunek – miej przy sobie jedzenie, wodę, kurtkę, czołówkę i podstawowe zapasy.
- Sprawdź opis trasy – Zapoznaj się z nią wcześniej, aby wiedzieć, czego się spodziewać.
- Zwracaj uwagę na opór liny – utrzymuj linę w czystości przez zabezpieczenie.
Wspinaczka wielowyciągowa pozwala pokonywać dłuższe trasy, ale wymaga dodatkowych umiejętności i sprawności fizycznej. Wypracuj sobie drogę do dłuższych wspinaczek zdobywając doświadczenie we wspinaczce jednowyciągowej.
Bezpieczeństwo podczas wspinaczki
Chociaż wspinaczka skałkowa wiąże się z nieodłącznym ryzykiem, można poradzić sobie z zagrożeniami i wspinać się bezpiecznie, stosując się do poniższych wskazówek:
Typowe zagrożenia podczas wspinaczki
- Upadek – Aby uniknąć upadków, używaj lin i ochraniaczy.
- Uderzenie przez skałę – Noś kask i unikaj wspinania się pod innymi.
- Obrażenia od liny – Nie pozwól, aby lina owinęła się za kończynami.
- Zejście z trasy – Zapoznaj się z trasą i nie wspinaj się zbyt wysoko.
- Zmęczenie – Nie przekraczaj swoich fizycznych limitów. W razie potrzeby odpoczywaj.
- Awaria węzłów i uprzęży – za każdym razem należy dokładnie sprawdzić klamry, węzły i mocowania lin.
Jak ograniczyć ryzyko
- Sprawdzaj liny pod kątem uszkodzeń – pozbywaj się lin, które wykazują znaczne zużycie.
- Używaj dodatkowych akcesoriów – zapasowych kotwic asekuracyjnych, węzłów i przyrządów zjazdowych.
- Znaj swoje ograniczenia – bądź szczery co do swoich umiejętności i nie pozwól, by ego popchnęło cię w teren, na który nie jesteś gotowy.
- Sprawdź pogodę – unikaj wspinaczki podczas burzy, silnego wiatru lub w wilgotnych warunkach.
- Noś kask – chroń głowę przed spadającymi kamieniami lub uderzeniami o ściany.
Dzięki odpowiednim środkom ostrożności można zmniejszyć ryzyko i bezpiecznie kontynuować naukę. Nie pozwól, aby strach przed niebezpieczeństwem zniechęcił cię do nauki.
Lekcje wspinaczki skałkowej
Pobieranie lekcji wspinaczki skałkowej od wykwalifikowanego instruktora to najlepszy sposób na nauczenie się prawidłowych technik i bezpieczne rozpoczęcie uprawiania tego sportu. Oto, co musisz wiedzieć:
Dlaczego warto wziąć lekcje wspinaczki?
- Uczenie się podstaw bezpieczeństwa – instruktorzy uczą podstawowych umiejętności zapewniających bezpieczeństwo, takich jak asekuracja, zjazd na linie i wspinaczka z prowadzeniem.
- Szybkie budowanie umiejętności – Bezpośredni trening przyspiesza rozwój umiejętności bardziej niż samodzielna nauka.
- Korygowanie złych nawyków – instruktorzy mogą naprawić wszelkie błędne techniki, zanim wejdą Ci w nawyk.
- Zdobycie pewności siebie – Lekcje w bezpiecznym środowisku pomogą ci poczuć się komfortowo ze sprzętem, węzłami i technikami wspinania.
- Poznawanie partnerów – Lekcje w grupie mogą pomóc w znajdowaniu partnerów wspinaczkowych.
- Więcej zabawy – Rozpoczęcie od solidnych umiejętności pozwala od razu cieszyć się wspinaczką, poprzez budowanie poczucie pewności siebie.
Czego można się spodziewać podczas lekcji wspinaczki skałkowej?
Typowa lekcja wprowadzająca do wspinaczki skałkowej obejmuje:
- Kontrolę bezpieczeństwa uprzęży, kasków, lin i urządzeń asekuracyjnych
- Wiązanie podstawowych węzłów, takich jak węzeł ósemkowy, zaczep goździkowy i zaczep munter.
- Techniki asekuracji i polecenia
- Podstawy ruchu wspinaczkowego
- Bezpieczne zjeżdżanie i opuszczanie
- Psychologia wspinaczki i pokonywanie strachu
Jak znaleźć wykwalifikowanego instruktora wspinaczki skałkowej?
Podczas wyszukiwania instruktorów należy zwrócić uwagę na:
- Odpowiednie certyfikaty – posiadanie odpowiednich certyfikatów wzbudza zaufanie podczas współpracy.
- Lata doświadczenia – zwróć uwagę na liczbę lat doświadczenia wybranego instruktora.
- Dobre opinie – postaraj się znaleźć opinie na temat pracy trenera, lub też zapytaj na odpowiednich do tego stronach.
- Specjalizacja – Znajdź osoby specjalizujące się w umiejętnościach dla początkujących.
- Dopasowanie osobowości – upewnij się, że wasze style uczenia się dobrze do siebie pasują.
Inwestowanie w profesjonalne lekcje wspinaczki to najbezpieczniejszy i najszybszy sposób na zdobycie podstawowych umiejętności. Zyskasz pewność siebie, aby kontynuować wspinaczkę skałkową mając już podstawową wiedzę.
Porady i wskazówki dotyczące wspinaczki skałkowej
Oprócz opanowania podstawowych umiejętności, te wskazówki dotyczące wspinaczki pomogą ci poprawić technikę, bezpieczeństwo i ogólną przyjemność z uprawiania tego sportu.
Rozgrzewka przed wspinaczką
Rozgrzej mięśnie, aby zapobiec kontuzjom i wspinać się mocniej:
- Przed wejściem na ścianę wykonaj dynamiczne rozciąganie całego ciała.
- Zacznij od łatwych tras, aby krew popłynęła do palców, ramion i barków.
- Rozgrzewaj mięśnie między próbami, biegając w miejscu lub wykonując unoszenia kolan, oraz wykonaj inne ćwiczenia rozgrzewające i rozciągające.
Wspinaj się w granicach swoich możliwości
Zbyt szybkie tempo i zaawansowane trasy mogą prowadzić do kontuzji i wypalenia. Trzymaj się aktywności w granicach swoich możliwości:
- Często odpoczywaj na trudniejszych trasach.
- Wypróbuj łatwiejsze warianty, jeśli są dostępne, zamiast się męczyć.
- Nie pozwól, by ego popychało cię do podejmowania wspinaczek wykraczających poza Twoje możliwości.
- Skoncentruj się na technice, zamiast na tempie.
Jasna komunikacja z osobą asekurującą
Niewłaściwa komunikacja może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji:
- Przed wyruszeniem uzgodnij polecenia, które mogą zostać użyte, np komendy ostrzegawcze, te dotyczące liny, czy stanowiskowe.
- Informuj o swoich działaniach takich jak gotowość do asekuracji, siadanie w celu odpoczynku, opuszczanie.
Obserwuj uważnie otoczenie
Obserwacja otoczenia, podczas wspinaczki może znacząco wpłynąć na bezpieczeństwo. Oto kilka rad pozwalających na jego zwiększenie:
- Przed rozpoczęciem wspinaczki i w jej trakcie sprawdź, czy nie ma luźnych skał.
- Upewnij się, że nie wchodzisz pod innych uczestników.
- Uporządkuj po sobie pozostawione śmieci.
- Postępuj zgodnie z etyką wspinaczkową.
Przy odpowiednim nastawieniu i skupieniu się na ciągłym doskonaleniu, wspinaczka skałkowa jest niesamowitym sportem na całe życie. Trzymaj się swoich umiejętności, stawiaj bezpieczeństwo na pierwszym miejscu i baw się dobrze, rozwijając swoje umiejętności wycieczka po wycieczce!
Wnioski
Wspinaczka skałkowa to ekscytująca, satysfakcjonująca aktywność, która oferuje ogromne wyzwania i satysfakcję. Choć może to wydawać się zniechęcające, gdy zaczynasz, każdy może nauczyć się podstaw wspinaczki z odpowiednimi instrukcjami. Skoncentruj się na rozwijaniu solidnych podstawowych umiejętności, takich jak asekuracja, poruszanie się i posługiwanie się liną. Uczyń bezpieczeństwo swoim najwyższym priorytetem, ograniczając ryzyko, wspinając się w granicach swoich możliwości i szukając wykwalifikowanego instruktora. Jeśli poświęcisz czas na zbudowanie odpowiedniego fundamentu umiejętności, będziesz przygotowany na wspinaczkowe przygody.